Nathan Englander - The Ministry of Special Cases

How true is anything that only one man believes?

Buenos Aires, 1976. In het eerste deel van het boek wist Joods-Argentijnse Kaddish Poznan, hoerenzoon, de schande van de afkomst van mede-hoerenkinderen uit: op het afgescheiden deel van de Joodse begraafplaats beitelt hij tegen betaling de namen van de voorouders van inmiddels gesettelde joden uit.
Zijn zoon Pato is daar zeer tegen gekant. De jonge student kijkt erg neer op de levenswijze van zijn vader. Ook zijn vrouw Lillian is in Kaddish teleurgesteld: trouwde ze zeer tegen de wens van haar ouders met deze veelbelovende hemelbestormer, nu sluipt hij als een dief door de nacht naar de begraafplaats om daar zijn schandelijke werk te verrichten. Zijzelf werkt voor een verzekeringsfirma, of eigenlijk runt ze daar de tent, want de baas heeft het te druk met gewichtig te doen tegenover hun klanten, de (nouveau) riche van Argentinië.

In het tweede deel, na de coup van Videla en zijn maten, zijn Kaddish en Lillian zeer bevreesd voor de arrestaties die ongetwijfeld zullen volgen; ze hebben eerder de nachtmerrie van een militair regime doorleefd. Maar Pato heeft dat niet en gaat ervan uit dat de rede hem en zijn vrienden zal beschermen. Dan worden Pato en zijn vrienden opgepakt. Zomaar, na een feestje. De vrienden worden vrijgelaten maar Pato, die zijn ID-kaart niet op zak had, moet door Kaddish worden opgehaald van het politiebureau. Als ze thuiskomen, komt er een aantal mannen in lange jassen hun huis doorzoeken. Ze nemen Pato mee en wat verdachte boeken. Kaddish is compleet overvallen door deze gebeurtenis en laat de mannen ongestoord hun gang haan. Pato verdwijnt in het luchtledige. Lillian en Kaddish zetten - op de manier waarop Lillian het wil doen: open en bloot - alles op alles om erachter te komen wat er met hun zoon gebeurd is, maar de autoriteiten die ze bezoeken ontkennen de arrestatie en de mensen om hen heen zijn zo angstig dat die zich niet voor de zaak van Pato durven in te zetten. Hoe langer Pato weg is, hoe onwerkelijker het lijkt dat hij ooit bestaan heeft. Huiveringwekkende taferelen. Zo probeert Kaddish een generaal uit het klantenbestand van de firma waar Lillian werkt, de waarheid over hun zoon te ontlokken, maar:

The general was holding his stomach as Kaddish threatened him, his eyes welling up. He was afraid he might fall from his chair. The general watched the tough little man leave with his tough little wife, and he laughed and laughed and laughed.

In het derde deel van het boek probeert Kaddish op zijn manier achter de waarheid te komen. De manier die Lillian verafschuwt, de manier van het criminele hoerencircuit waarin Kaddish geboren werd. Dit brengt zaken aan het licht die een breuk tussen beide echtelieden betekent. En zo blijft elk van hen moederziel alleen achter.

Het eerste deel is zeer humoristisch beschreven. De scharrelaar Kaddish, de nachtelijke tochten naar de begraafplaats, de contacten die Kaddish met een van zijn klanten heeft vooral ook. Deze plastisch chirurg, Mazursky heeft ook zijn afkomst door Kaddish laten wegbeitelen, maar weigert vervolgens te betalen. Hij zegt dat hij schulden heeft. Vervolgens biedt hij aan om de neus van Kaddish (een enorme Joodse gok) te veranderen in een prachtig Zuid-Amerikaans neusje. Kaddish pingelt er een nieuwe neus voor zijn vrouw en zoon bij (die laatste weigert trouwens). De ingrepen lukken (uiteindelijk) prachtig, maar door hun nieuwe uiterlijk gelooft niemand meer dat Pato hun zoon is. Waarop Lillian verzucht: "Murder," Lillian said, her old nose gone, Pato missing from the mirror. "To change a face it is murder."
Hoe verder je in het boek komt, hoe meer de humor door de horror van het leven onder een repressief bewind wordt vervangen. Maar echt weg is de humor nooit. En dat maakt dat je door kunt lezen, ondanks de gruwelen die aan het licht komen. Wat een indrukwekkende roman!