Vlak voor zijn 65e verjaardag delft grafdelver René zijn allerlaatste graf. Hoe toepasselijk dat dit het graf is van de voddenraper, wiens zoon Gert hem zo doet denken aan zijn zoontje Bertje die in 1943 op 2-jarige leeftijd omkwam bij een bombardement op Mortsel, een wijk in Antwerpen. Na dit bombardement is René niet alleen zijn zoontje kwijt, maar ook zijn werk als bakkersknecht bij zijn schoonvader. En zijn vrouw Joke, die toch al mentaal instabiel was en die het verlies niet verwerken kan. Zij moet opgenomen worden.
In de dagen na het bombardement werkt René als een bezetene om alle graven te delven die nodig zijn om de mensen die omkwamen bij het bombardement te kunnen begraven. En graven delven blijft hij daarna ook doen.
René knoopt een praatje aan met Gert en komt zo heel wat te weten over het leven van de voddenraper: een man die na de oorlog de draad wel wist op te pakken, terwijl René bleef steken in het delven van graven. Dan blijkt dat de twee elkaar al kenden: de grafdelver verkocht zijn door het bombardement gehavende huis aan de voddenraper. Hun lot blijft met elkaar verbonden, ook in de de dood.
Een paar quotes:
En hoe leg je uit dat sommigen, zoals ik, te laf zijn voor het leven? Ik heb aan het graf van Bert en Joke gevochten tegen het bevriezen van de beelden. Ik heb de dood niet in de ogen durven te kijken, en, jaar na jaar, heb ik ze in gedachten ouder laten worden. Het is me op den duur niet meer gelukt. De dood uitdagen blijft nooit ongestraft.
----------------------------------------------
Bertje, ik heb met je geleefd zonder je echt te kennen. Je bent als een keitje uit een stapel stenen gelicht, en alles is dooreen gerold. En precies zo heb jij je rol gespeeld.
----------------------------------------------
Tenslotte hebben we het verleden alleen in bruikleen van de toekomst.
Wat een pareltje, zo voorzichtig en omzichtig beschreven. Schuchter steeds even dieper rakend aan de kern. Zoals je omgaat met door rampspoed getroffenen. Ontroerend.
1 opmerking:
Ik ben het volkomen met je eens. Heb het boek gelezen ivm de Academica Literatuurprijs ( kernjury)en vond het geweldig, inderdaad zo omzichtig. Heel erg mooi. Bert Vercauteren was míjn winnaar, niet Peter Buwalda die de prijs won.
Een reactie posten