Dave Eggers - Zeitoun

In Zeitoun beschrijft Dave Eggers het leven van de familie Zeitoun voor, ten tijde van en na de Orkaan Katrina. Vader Abdulrahman is geboren in Syrie, heeft als zeeman de zeven wereldzeeën bevaren maar nadat hij bijna omkomt bij een aanval op het schip waarop hij vaart, vestigt hij zich aan de wal, in zijn geval de wal van New Orleans in het zuiden van de VS. Daar ontmoet hij Kathy, die zich na een kort en ongelukkig huwelijk waarbij ze met een zoontje achtergebleven is, bekeerd heeft tot de Islam. Ondanks het grote leeftijdsverschil tussen beiden zijn ze ruim 10 jaar gelukkig getrouwd als het boek begint, luttele dagen voor Katrina New Orleans zal verwoesten. Ze hebben samen drie dochters gekregen. De Zeitouns hebben een bloeiende aannemerij.

Maar dan komt Katrina. Kathy vlucht op tijd met de kinderen, maar Abdulrahman is vastbesloten de storm in zijn eigen huis te doorstaan. Veel erger dan andere orkanen kan het toch niet worden. Wel dus. Als New Orleans onder water komt te staan, vaart hij in zijn kano de stad door en redt een aantal mensen en honden.

Tot hij op een kwade dag wordt opgepakt door de politie en opgesloten wordt in een extra beveiligde gevangenis, zonder dat hij dat aan iemand mag laten weten. Eerst denk je dat dat te maken heeft met zijn etnische achtergrond, maar later in het boek blijken ook blanke Amerikanen te zijn opgesloten. In tijden van de war on terror is iedereen verdacht. Hoe er met deze mensen (en dat natuurlijk Abdulrahman in het bijzonder) wordt omgesprongen is huiveringwekkend en ontnuchterend: wat nou vrijheid van geloof, meningsuiting! Wat nou onschuldig tot het tegendeel is bewezen? Brrrr.

Een groot deel van het boek draait om de vraag of de Zeitouns als Amerikaanse burgers of als moslims behandeld worden. Het ene moment is het het ene, zijn ze gewoon mensen uit een van die vele smaken die in de smeltpot die het Amerikaanse volk is komen. Het andere moment zijn ze buitenstaanders, moslims. Doordat Eggers ervoor kiest om het verhaal van Kathy en Abdulrahman vanuit hun perspectief te vertellen, weet je eigenlijk alleen hoe zij zich voelen. Niet hoe andere mensen hen zien.

Wat ik bijzonder vind is dat het dubbele gevoel dat ik hierboven beschrijf nog eens extra duidelijk naar voren komt daar waar het om uiterlijk religieus vertoon gaat: is godsdienst iets uit de privé-sfeer of iets openbaars? Kathy vindt het bijvoorbeeld heel raar dat haar familie moeite heeft met haar hijab. Het dragen van een hijab is toch niet datgene dat haar als moslima definieert? Maar tegelijkertijd vertelt ze opgelucht te zijn als ze na de aanslag op de Twin Towers eindelijk weer een gesluierde vrouw treft:

In the weeks after the attacks on the Twin Towers, Kathy saw very few Muslim women in public. She was certain they were hiding, leaving home only when necessary. In late September, she was in Walgreens when she finally saw a woman in a hijab. She ran to her. "Salaam alaikum!" she said, taking the woman's hands. The woman, a doctor studying at Tulane, had been feeling the same way, like an exile in her own country, and they laughed at how delirious they were to see each other.

Kennelijk is ook voor Kathy een vrouw pas een moslima als zij gesluierd door het leven gaat... Oftewel: iedereen heeft vooroordelen.

Een geweldig geschreven journalistiek-achtig verslag van de 'belevenissen' van Orleans ten tijde van de orkaan Katrina. Journalistiek-achtig omdat Eggers overduidelijk kiest voor het perspectief van de familie Zeitoun. Aan het eind komen nog - kort - andere betrokkenen aan het woord, maar dat is bijna als een zijstapje. Ondanks dit kleine minpuntje krijgt Zeitoun van mij een zeer verdiende vier sterren.