vrijdag 5 januari 2007

Károly Pap - Azarel



Een korte roman (226 p) over een Joods-Hongaars gezin aan het begin van de vorige eeuw.

Het verhaal
Een rabbijn en zijn vrouw staan hun derde kind af aan de godsdienstwaanzinnige vader van de rabbijn. De grootvader en zijn kleinzoon, Gyuri, wonen in een tentje en houden zich bezig met bidden en zich reinigen voor het gebed.
Omdat Gyuri alle rituelen waaraan zijn grootvader doet en hemzelf blootstelt niet begrijpt, en hem bovendien niets uitgelegd wordt, verzint hij van alles om de dingen die om hem heen gebeuren te verklaren. Zo praten de meubelstukken bijvoorbeeld tegen hem over de gebeurtenissen in zijn leven.
Als de grootvader komt te overlijden, gaat Gyuri terug naar huis. Maar daar kan hij niet meer goed aarden. Zijn gewoonte om zijn fantasie de vrije loop te laten wordt absoluut niet gewaardeerd in het erg op de uiterlijke schijn gerichte gezin van de rabbijn.
Naarmate Gyuri ouder wordt, krijgen zijn ouders en hijzelf een steeds grotere hekel aan elkaar. Dit wordt op een gegeven moment zelfs zo erg, dat de 9-jarige Gyuri op een middag het huis uitgezet wordt omdat hij het bestaan van God in twijfel trekt.
De roman eindigt met een keus: buigt Gyuri of barst hij?

Het begin en het eind van het boekje waren prachtig, de beschrijvingen van de rituelen, de afkeer van de christenen en de zwaarte van het geloof zijn geweldig beschreven. Het middendeel vond ik veel, maar dan ook veel te lang. De eindeloze litaniën van Gyuri en zijn ouders over de ontstane situatie en de uitzichtloosheid ervan gingen me zelfs zo tegenstaan dat ik diagonaal ben gaan lezen. Pas vlak voor het eind greep het boek me weer. Ben blij dat ik het niet heb weggelegd.

Azarel werd in 1937 uitgegeven en heet oorspronkelijk ook Azarel, dit is de achternaam van het gezin. Vertaald door Györgyi Dandoy is het in 2003 door Ambo uitgegeven.

Geen opmerkingen: