Hella Haasse - Een nieuwe testament

Weer eens een Hella Haasse gelezen: Een Nieuwer Testament, uit 1991.

Het geheel speelt zich af in het net gekerstende Rome (vijfde eeuw), waar andere godsdiensten streng verboden zijn door de eerste (?) christelijke keizer Honorius.

Een man (Niliacus, hij die van de Nijl komt) staat voor het gerecht, beschuldigd van het offeren van een haan: afgoderij dus. Blijkt dat deze man vroeger de rechter (prefect, Hadrianus is zijn naam) heeft gekend en zelfs een poosje diens protegé is geweest.

Niliacus is onder zijn vroegere naam Claudius Claudianus een gevierd hofdichter geweest, maar 10 jaar eerder uit Rome verbannen, ook al wegens afgoderij. Het ziet er dus slecht voor hem uit. Maar de prefect koestert nog de herinneringen aan vroeger. Wat zal er gebeuren: doodstraf? bekering?

In ieder geval slaat de titel op a. het gekerstende Rome, en op het testament dat Niliacus in de dodencel maakt, een brief aan de (groot)vader die hij nooit gekend heeft.

Mooi boekje, maar niet zo soepeltjes geschreven als Sleuteloog. Komt ook door de tijd waarin het speelt, vermoed ik. Romeinen en zeker zo'n beschrijving van een rechtszaak nodigen uit tot een tikje plechtstatige taal.

Ronald Giphart - Gala

Net bij een kopje thee Gala gelezen. Tot een pagina of 50 vond ik het wel aardig, daarna was het doorzetten om het uit te lezen (ik merkte dat het me niet meer boeide omdat ik ondertussen klusjes deed: was ophangen, planten watergeven etc.). Alleen het laatste hoofdstukje vond ik dan wel weer ok. (na het feest)

Erg ongeloofwaardig dat een excusez-le-mot bimbootje van net 20 zoveel seksuele ervaring ten toon kan spreiden en al zo lang: 'Jaren geleden kreeg ik voor het eerst een kortstondige kwestie met een getrouwde man.'

En ach, soms pik je nog een leukigheidje op: fuck heeft minstens 12 betekenissen en dan staat De Daad er nog niet eens bij :-) Maar wat is in hemelsnaam een 'double whammy'?? Of moet ik daarvoor een avondje naar V8 kijken? ;-)

Toch nog een paar ezelsoortjes gemaakt:
'Dat je een boek leest en dat je daar helemaal vol van bent en dat je het boek voortdurend bij je wilt hebben, dat je over het boek wilt vertellen en opscheppen, dat het boek er altijd en alleen voor jou is en dat louter de gedachte aan het boek je een verzadigd gevoel geeft - dat is liefde.'
-----
'kwam ik toevallig ('toevallig' in chocoladeletters en versierd met aardbeien & slagroom)'

Bernard Schlink - De voorlezer

De hoofdpersoon kijkt in dit boek terug op de tijd dat hij, als 15-jarige jongen, een relatie had met de volwassen vrouw Hanna. Zij vraagt hem haar voor te lezen voor ze seks hebben. Later in zijn leven ontmoet hij Hanna weer. Ze moet dan terecht staan als bewaker van een concentratiekamp. Vanuit de gevangenis houdt ze contact met hem.

Ik vond het einde niet best, maar was wel opgelucht dat

V

E

R

K

L

A

P

P

E

R

'jochie' niet koos om Hanna vrij te pleiten. Hij had natuurlijk best wel door dat zIJ heel goed wist dat wat ze deed niet koosjer was (zie ook de opmerkingen van Hanna aan het eind dat de doden rekenschap van haar zijn komen eisen). Hij beschrijft het alsof hij te laf was om te vertellen dat ze niet degene was die de bevelen opgeschreven had, voor mijn gevoel is hIJ zich echter wel bewust van het feit dat ze zeker wel schuldig was en kiest hij ervoor om haar toch boete te laten doen.

Zijn eigen boetedoening is vooral opgelegd. Voor mijn gevoel brak hij daarmee toen hij (volgens mij bewust) niet koos om haar van de gevangenis te 'redden'. Nou goed, ik ben er nog steeds niet helemaal uit. Je kunt het ook lezen alsof Michael zwijgt omdat:
- hij laf is
- hij vindt dat ze zichzelf maar redden moet
- hij vindt dat ze boete moet doen
- hij begrijpt dat ze van zichzelf boete moet doen.

Kortom, een boek om over na te blijven denken.

Carol Shields - Larry's party

Op aanraden van Ina Larry's party van Carol Shields gelezen.

Het verhaal
Het leven van de in 1950 geboren Larry Weller wordt beschreven van zijn 27e (als hij voor het eerst gaat trouwen) tot 20 jaar later (nee, niet als hij sterft hoor, maar als hij een feestje geeft, vandaar de naam van het boek).

In 15 hoofdstukken wordt telkens een onderwerp over Larry's leven beschreven, dat relatie heeft met het jaar waarover het verhaal op dat moment gaat. Zo zijn er stukken over zijn familie, werk, woorden, penis, zoon, kleding etc.

In het begin is het een beetje een naieve jongen, weltfremd, met ouders die uit Engeland naar Canada emigreerden toen zijn moeder per ongeluk haar schoonmoeder het hoekje omgeholpen had door haar verkeerd ingemaakte groeten te geven. Het schuldgevoel waaronder zijn moeder gebukt gaat, tekent haar leven. Terwijl zijn vader het gebeurde eigenlijk nogal laconiek heeft opgenomen en zijn vrouw heeft meegenomen naar Canada om haar tegen zijn familie te beschermen.

Larry is bloembinder, per ongeluk geworden omdat de opleiding de verkeerde brochure gestuurd had. Tijdens de huwelijksreis met zijn eerste vrouw (een cadeautje van zijn ouders, een georganiseerde tour door Engeland tussen allemaal bejaarde koppels, heel fout), raakt Larry in de ban van doolhoven. Hij werkt zich in de loop van het boek op tot een beroemd doolhovenontwerper. Hij trouwt twee keer, maar kan zijn huwelijken niet laten slagen, hij is nogal afstandelijk denk ik.

Larry's taalgebruik evolueert ook. In het begin is het boek in simpele woorden geschreven, best ergerlijk, ik dacht aan een slechte vertaling. Maar Larry voelt zich ook erg onbekwaam, hij denkt ook telkens: kende ik maar meer woorden. Zo neemt hij op een gegeven moment ook een woordenboek mee naar zijn werk om woorden die hij niet kent in op te zoeken, heel vertederend vond ik dat. Naarmate Larry meer woorden tot zijn beschikking krijgt, wordt de toon van het boek ook minder simpel.

We leren en passant heel wat over de planten die je voor een doolhof zou kunnen gebruiken (voor mij als planten-bioloog heel interessant overigens!) en over de opbouw van een doolhof: middenin is er altijd een 'prijs':

'Een doolhof is ontworpen om reizigers op zoek naar een beloofd doel te bedotten'

Eigenlijk is het hele boek één grote wandeling door het doolhof van zijn eigen leven, met in het laatste hoofdstuk de 'prijs'. En die verklap ik dus hier niet!

Van genoten, dus Ina: bedankt voor de tip!

Paulo Coelho - De pelgrimstocht naar Santiago

We lazen met de boekgrrls eerder dit jaar de Alchemist van Coelho, dat vond ik een mooi boekje, daarom nam ik dit mee uit de bieb. De ondertitel luidt: dagboek van een magiër. Daardoor werd ik even op het verkeerde been gezet, ik dacht dat het wellicht een fantasy-achtig verhaal zou zijn, zoals de alchemist een beetje sprookjesachtig was.

De Braziliaanse hoofdpersoon (het is een ik-roman, de hoofdpersoon heet ook Paulo) wordt in het begin in een soort ritueel een zwaard beloofd, maar hij zakt voor de test en krijgt het zwaard niet. Het zwaard zou hem bijzondere krachten moeten geven in de strijd tegen het kwaad. Om het zwaard alsnog te kunnen verdienen moet Paulo een opdracht vervullen. Tot zover leek het inderdaad alsof het een fantasy- achtig verhaal zou worden.

Maar dan komt de opdracht: Paulo moet de voettocht naar Santiago de Compostella, het bedevaartsoord in West-Spanje lopen. Over deze weg zijn de laatste 1500 jaar vele pelgrims heengelopen. Ik ben zelf ook op diverse plaatsen langs de route geweest (o.a. Burgos, Leon) geweest, zij het met een auto (zwanger, dan mag het, he? ;-) ). En drie jaar geleden ook Santiago bezocht, eind februari, prachtig druilerig weer, dan is de stad echt middeleeuws! Prachtig! Maar goed, ik dwaal af.

Ik had dus verwacht dat het een reisverhaal over die voettocht zou zijn... De reis komt inderdaad in de rest van het boek aan bod. Onder leiding van een gids uit de beweging waarvan Paulo het zwaard graag wil verdienen. Maar eigenlijk gaat het vooral over de reis van Paulo zelf, en dan een meer spirituele reis. Het christendom zit er zwaar in, maar niet op een evangeliserende manier (anders had ik het direct terzijde gelegd, vrees ik).

Niet helemaal duidelijk voor mij werd of de 'sekte' nou een christelijke sekte was? Vreemd was ook dat na elk hoofdstuk een oefening (ritueel?) beschreven wordt die hij zelf moest doen op zijn queeste en die de lezer zouden kunnen helpen bij de hunne (maar niet duidelijk voor mij was hoe serieus dat allemaal genomen dient te worden: wat is fictie, wat is zijn overtuiging, is het een handleiding???).

En of hij zijn zwaard vindt? Daarvoor moet je het boek zelf maar lezen. Met veel plezier gelezen, al voldeed het totaal niet aan mijn verwachtingen bij de titel.

Majgull Axelsson - Aprilheks

Eigenlijk al een paar weken geleden uitgelezen, maar nog niet aan toegekomen er iets over te melden.

Het verhaal
Zwaar lichamelijk gehandicapte baby (Desiree) wordt bij de geboorte afgestaan door haar moeder. Dat was in de jaren '50 heel normaal. Ze slijt haar leven in diverse ziekenhuizen. Haar moeder neemt daarna drie meisjes in huis, alledrie met een belast verleden. De gehandicapte dochter ontdekt dat ze, door haar 'geest' met vogels mee te laten vliegen, dit wordt een Aprilheks genoemd. Op deze wijze kan ze haar 'zussen' bespionneren. Ze wil er per se achterkomen welke zus het voor haar bestemde leven leidt. De 'zussen' weten overigens niks van het bestaan van Desiree. Vol wrok en wraakgevoelens zit ze. En dan is er nog de arts die haar verpleegt, iemand met een flink drankprobleem, die ook nog een collega van een van de zussen is!

Desiree is geestelijk bijzonder goed bij de pinken, studeert even natuurkunde maar haar handicap maakt dat onmogelijk. Het is tenenkrommend te lezen hoe mensen zich tegen lichamelijk gehandicapten gedragen, zelf de verplegers maken zich er ernstig schuldig aan: alsof het per definitie ook nog debielen zijn!

Het hele boek speelt zich af binnen 1 dag, maar de vele flashbacks naar de jeugd van de zussen, die om beurten aan bod komen, geeft het gevoel alsof er 40 jaren beschreven worden.

Het klinkt vrij zweverig, dat met die vogels en de dingen die de Desiree kan, maar eigenlijk vormt dat maar een klein onderdeel van het boek, een soort van schakel tussen de verhalen over de drie andere 'zussen'.

Die heten overigens Margareta, Christina en Birgitta. Ergens wordt aan de pleegmoeder gemeld dat ze de namen van de vorstendochters hebben, er mist alleen een Desiree... Weet één van jullie hoe dat zit met die dochters? Van welk vorstenhuis zou dat zijn?

Kader Abdolah - Spijkerschrift

Vanmiddag uitgelezen. Ik schreef vorig jaar al twee maal, naar aanleiding van 'de reis van de lege flessen' en 'Een tuin in de zee', zeer lovend over Kader Abdolah.

In korte, heldere zinnen komen de personen tot leven. In Spijkerschrift beschrijft hij het leven van zijn (eigen?) doofstomme vader. Hoe hem door zijn oom schrijven geleerd wordt, in een eigen bedacht 'Spijkerschrift'. Hoe hij toch 'aan de vrouw komt'. Hoe hij leunt op zijn zoon Ismaiel, en zijn zoon ook op hem. De poging van Ismaiel (alter ego van Kader?) om zich alleen te baseren op de 'geschriften' van zijn vader, om zo diens leven in alle onschuld en onwetendheid te kunnen beschrijven, prachtig! Dat hij niet om de politieke situatie heen kan, eerst met de sjah Reza Khan, diens zoon en de omwenteling, niet als een rode revolutie, maar het naar de macht grijpen van Khomeini en de zijnen, versterkt het beeld van zijn vader alleen maar.

Mooi verbindt Abdolah ook de Nederlandse en Perzische literatuur, door het gebruik van gedichten uit beide talen.

Het voelt ook alsof hij het boek al pratende geschreven heeft, zo schrijft hij bijvoorbeeld: 'Damawand is de hoogste en moeilijkst te beklimmen berg van Perzië. Men noemt hem het dak van het land. Ik weet niet meer uit mijn hoofd of hij nu 5678 meter, of 5876 meter hoog is.'

De beschrijvingen van het landschap daar, de zonsopgangen en -ondergangen, zucht, wat prachtig. Die komen zo uit een reisbrochure!

Ik heb vroeger met een Iraanse vluchteling in huis gewoond (Hamid), hij kon het niet over zijn lippen krijgen om te praten over de situatie in zijn thuisland, over wat hem gebeurd was, maar het feit dat ik hem ken maakt dat wat KA schrijft, het gezicht van Hamid krijgt. Had ik dit boek maar 15 jaar eerder mogen lezen...

Jammer, het is uit...