Haruki Murakami - De opwindvogelkronieken

Hoe moet ik in hemelsnaam deze hele dikke roman (bijna 900 pagina's) bespreken? Er gebeurt zo onwaarschijnlijk veel in, in verschillende verhaallijnen, die op zo'n mooie manier bij elkaar komen, dat je er eigenlijk alleen van maar in sprakeloze bewondering achter kunt blijven. Maar ja, als ik dat zou doen, zou ik niets over kunnen brengen van die bewondering. Daarom hier toch een poging...

Het verhaal:
De 30-jarige ik-persoon (Toru Okada) en zijn vrouw Kumiko raken aan het begin van het boek hun kat kwijt. Een voorval van niks natuurlijk, maar het is de start van een reeks gebeurtenissen die elkaar steeds overtreffen in vreemdheid. Zo raakt na de kat ook Kumiko zoek, of althans, die lijkt er zelf vandoor te zijn gaan. Daarbij speelt haar broer, de wetenschapper/politicus Noboru Wataya een kennelijk belangrijke maar wat schimmige rol.

Toru ontmoet na de verdwijning van Kumiko bijzondere mensen: de spijbelaarster May Kasahara, die hem Opwindvogel noemt, naar het geluid dat de diverse hoofdrolspelers in het boek steeds horen. Over deze vogel heeft Toru een mooie hypothese: deze zorgt ervoor dat de aarde blijft draaien. Ook maakt hij kennis met de zussen Kreta en Malta Kano, die paranormale gaven bezitten en die voor Toru inzetten om zijn kat terug te vinden. En later ontmoet hij de moeder Nootmuskaat en zoon Kaneel, die hem het laatste deel van zijn zoektocht naar Kumiko bijstaan.

Die zoektocht verloopt steeds bizarder, met allerlei bovennatuurijke gebeurtenissen waarbij een put vlakbij het huis van Toru en Kumiko een hoofdrol speelt. Ondanks de rarigheid van die zoektocht is het niet moeilijk is om met Toru mee te leven, zo goed weet Murakami het te beschrijven.

Naast de verhalen van Toru lees je over de veldslag begin jaren '40 in Mantsjoerije waarbij een stukje door de Japanners bezet gebied op de grens van China en Rusland door de Russen veroverd wordt. De aanloop daarnaartoe levert een prachtig verhaal op van een dierentuin-dierenarts die de wilde dieren in de zoo moet ombrengen om het gevaar op uitbraak te verkleinen. En een verhaal over een Japanse soldaat die in Russische handen valt en daar allerlei gruwelen moet doorstaan voor hij weer Japanse grond onder de voeten voelt. Later begrijp je welke link deze verhalen met dat van Toru hebben.

Oorspronkelijk heeft Murakami de drie delen van de Opwindvogelkronieken los van elkaar uitgegeven: deel 1 als feuilleton, deel 2 als boekje en deel 3 een paar jaar later, toen hij het gevoel had dat na deel 2 de roman nog niet voltooid was. In een nawoord verklaart hij waarom en schrijft hij dat hij de overgang van deel 2 naar deel 3 wat stroefjes vindt. Ik moet eerlijk bekennen dat ik daar absoluut geen last van heb gehad.