In 1988, toen Dorresteins Perpetuum mobile van de liefde net uit was, ben ik naar een voorleesavond van Dorrestein in Vredenburg geweest. Prachtig, direct het boek gelezen. Het was mijn eerste Dorrestein-experience en ik was verkocht!
Mijn eigen exemplaar van PmvdL is nog steeds in de opslag, maar toen ik met Pasen bij mijn moeder was, heb ik het boek Even van mijn moeder geleend. Ik was erg benieuwd of ik het gedateerd zou vinden etc. Nou, nee dus. Wat mij vooral opviel is dat Dorrestein niet mannen in het algemeen de 'schuld' geeft, maar vooral dat ze zegt dat we met z'n allen dat systeem ook in stand houden: 'Volgens Anja Meulenbelt zijn feministes zelfs de laatste romantici op aarde, Lydia: zij wensen te geloven dat mannen tot beter ins taat zijn dan alle bange burgertrutten menen.' Dat dat nog steeds actueel is, bleek deze week toen een collega van mij (een hoger opgeleide vrouw, getrouwd, één kindje) aan mij vroeg 'wat of ik mijn lief in huis LIET DOEN'. Pardon? Daarnaast: sla een willekeurige Opzij maar eens open en het bewijs is geleverd...
Verder valt er ook het nodige te zeggen over de personages van Lydia (de gekke buurvrouw) en Godelieve (de tot model omgetoverde 'lelijkerd'). Wat betreft Lydia, zij staat voor mij model voor het feit dat in veel relaties de man hoger opgeleid is dan de vrouw en als dat niet het geval is, dat de relatie dan vaak stuk loopt: zij mag geen 'hoofd' hebben (want o jee, ze zou het maar eens kunnen gaan gebrUIken!). Ik vond de travestie-act van Godelieve niet storend, maar juist zeer vermakelijk. Zoals Dorrestein het verwoordt: 'de vraag of Godelieve het recht had te doen alsof ze een man was die deed alsof hij een vrouw was'. En de confiscatie door de Johanna's (alleen de nAAm al, past mooi bij de naam Godelieve!), die zich 'bezig houden met het opwaarderen van vrouwelijke waarden. Hun ei van Columbus was dat vrouwen de hoedsters en voedsters van deze wereld zijn.' Ik zie ze al voor me, vreselijke lieden!
En dan nog het schuldgevoel waarmee Renate worstelt: 'de vraag of ik, zoals ieder ander die van haar hield en te kort schoot, een passief aandeel in haar dood heb gehad, of dat mijn part, bewust of onbewust, actief van aard is geweest: heb ik mijn zusje expres niet opgevangen toen zij toch viel, omdat ik toen al begreep dat er in een schoenlapperij te weinig talent voorvalt om dat ook nog eens te kunnen delen?' O, dit vind ik toch zo schrijnend. Je niet alleen afvragen of je de zelfmoord had kunnen voorkomen, maar ook of je die niet in de hand hebt gewerkt. Ik kan me voorstellen dat Renate daar jAAAren lang mee bezig is geweest en dat het opschrijven ervan wel een soort schuldbekentenis voor haar moet zijn geweest. Ze schrijft ook dat ze het pas kan loslaten op het moment dat haar derde boek neergesabeld wordt door de recencenten.
De discussies die bij de boekgrrls (en elders) woedden, voorziet ze zelf ook wel: 'Ik kan het nooit laten om de dingen zo op te schrijven dat er altijd wel iemand kwaad om wordt. Soms denk ik dat ik alleen maar schrijf om anderen het gevoel te bezorgen dat ik zelf bijna onafgebroken ervaar: blinde woede.'
En even later: 'ik heb een stem en daar schreeuw ik het mee uit, ik heb een stem van papier, ik schrijf meer dan iemand ooit kan ambiëren te lezen, ik zal niet stikken in mijn opdracht, ik niet, ik hoef mijn woede niet uit gebrek aan kanaal tegen mezelf te richten en daarom aan de pillen te raken of aan het overeten te slaan'
Ik begrijp best dat veel grrls het idee hadden dat ze haar eigen woede jegens de maatschappij, die van vrouwen verlangt dat ze hun kop houden en mooie poppetjes zijn, wel heel erg op haar zusje projecteert. Dat zal allemaal wel. Feit is dat vrijwel alleen vrouwen aan anorexia en/of boulimia lijden en dat dat vooral in landen is waar slank zijn als schoonheidsideaal geldt (Bridget Jones! 'I would be happy if I were thin').
Geen opmerkingen:
Een reactie posten