dinsdag 5 augustus 2014

Dave Eggers - The Circle


Een dystopische roman waarin Dave Eggers een wereld schetst van meten is weten, met volledige openheid van doen en laten. Een wereld waarin, omdat er alles wordt vastgelegd, men altijd zijn/haar beste beentje voorzet en criminaliteit dus tot het verleden behoort. Ergo, een ideale wereld!

Het verhaal
De 24-jarige Mae Holland is enorm verguld met haar nieuwe baan: ze gaat bij de klantenservice van een soort mega-Google-Facebook-bedrijf, The Circle, werken. Ze is aan deze prestigieuze baan gekomen via haar kamergenote van de universiteit, Annie, die daar hoog in de hiërarchie staat. Al snel blijkt het werken op de klantenservice meer dan het van 9-5 uur beantwoorden van vragen van klanten. Hilarisch is het correctiegesprek dat ze met haar baas heeft als ze een uitnodiging van een voor haar onbekende medewerker uit een andere afdeling niet geaccepteerd heeft en die zich daardoor buitengewoon gekwetst voelt: van haar wordt verwacht dat ze actief is binnen de gemeenschap die de werknemers van The Circle vormen, en dat ze daarover actief aan de buitenwereld bericht via de verschillende social media-tools van The Circle. Mae wil graag een goede werknemer zijn dus stort ze zich in het gemeenschapsleven van The Circle. Op een bijeenkomst ontmoet ze de buitengewoon aantrekkelijke en mysterieuze Kalden. De ontmoetingen met hem besluit ze voor zichzelf te houden, iets wat natuurlijk geheel tegen de regels is want je wordt als Circler geacht je hele leven in de openbaarheid te gooien. Als Mae op een avond na een ruzie met haar ouders (die ze alleen maar wil helpen in de moeilijke periode die ze hebben doordat de vader van Mae snel voortschrijdende MS heeft, ondankbare wezens dat zij in ruil daarvoor niet hun hele leven op het net willen hebben!) een kajak 'leent' en daarbij door de veiligheidscamera's van collega's betrapt wordt, besluit ze: privacy is theft! Ze wordt voorvechter van volledige openheid en gaat voortaan met een camera op haar borst door het leven. Dat leidt tot enorme populariteit: al snel heeft ze vele honderdduizenden meekijkers over de hele wereld. Maar deze populariteit heeft een belangrijke prijs: haar familie en vrienden die ook wel eens een privé-moment willen hebben haken af. Dat is iets dat Mae niet kan accepteren. Met alle gevolgen van dien.

Dave Eggers schetst met zijn The Circle een huiveringwekkend beeld van een wereld waarin de motto's 'secrets are lies', 'sharing is caring' en 'privacy is theft' de norm worden. Jammer alleen dat hij aan het eind het verhaal over de top maakt, waardoor de boodschap in kracht inboet. In een scène waarin een haai alle levende wezens en ook het niet-levende materiaal in zijn aquarium verslindt, gefascineerd gadegeslagen door de baas van The Circle, wordt de vergelijking tussen de haai en de baas wel wat al te dik erboven op gelegd.

zaterdag 2 augustus 2014

Dimitri Verhulst - Essay over het toegewijde bestaan als supporter van voetbalclub Standard de Liege


Lollig boekje over de liefde voor 'zijn' club. In de bekende Verhulst-stijl, die vindingrijk en humoristisch is. Jammer alleen dat Verhulst ervan uit gaat dat dit soort liefde alleen bij mannen/jongens voorkomt...

zaterdag 26 juli 2014

Tess Gerritsen - Incendio


In het kader van de maand van het spannende boek kreeg ik Incendio van Tess Gerritsen. Nou moet je van zo'n gratis dun boekje natuurlijk niet teveel verwachten maar dit is echt bagger. Een zwak verhaaltje over een violiste die een mysterieus muziekstuk tegen komt. Als ze dat speelt gebeuren er rare dingen. Rare en nare dingen. Het zou spannend moeten zijn, maar dat is het niet. Ik kan er echt niet meer dan twee sterren voor geven. Omdat ik het toch uitgelezen heb. Al was dat geen al te zware opgave, want het boekje telt slechts 95 pagina's.

zondag 20 juli 2014

Sofi Oksanen - Als de duiven verdwijnen


Wat een prachtig boek heeft Sofi Oksanen afgeleverd met haar 'Als de duiven verdwijnen'!

Het verhaal
Estland, begin jaren '40 van de vorige eeuw. De Esten proberen met man en macht de Russische overheersers het land uit te krijgen. En dat lijkt te lukken, niet in de laatste plaats doordat ze geholpen worden door de Duitsers. Twee neven, Roland en Edgar, hebben als "woudbroeders" in het verzet gezeten. Waarbij wel gezegd moet worden dat het Roland is die het voortouw neemt en Edgar de bange neef is, een meeloper meer dan een verzetsstrijder. Roland kan niet wachten om terug te keren naar zijn verloofde Rosalie. Edgar daarentegen laat zijn gezicht niet zien bij zijn vrouw Juudit. Hun relatie was op z'n zachtst gezegd nogal gespannen. Dan wordt Rosalie onder verdachte omstandigheden dood aangetroffen. Ze is zelfs al begraven als Roland erachter komt. Roland zweert wraak op de dader(s) te zullen nemen.
De vrijheid is van korte duur want de nazi's blijken minstens net zo erg als de Russen. Edgar kiest ervoor om onder een nieuwe identiteit voor de Duitse overheersers te gaan werken: hij moet communisten aanwijzen zodat zij opgepakt kunnen worden. Zijn (deels bij elkaar gefantaseerde) rapporten worden goed ontvangen door zijn opdrachtgevers.
Roland daarentegen gaat ook dit maal in het verzet, hij zet een systeem op om vluchtelingen over de grens te smokkelen, tegen wil en dank geholpen door de vrouw van Edgar, die hopeloos verliefd is geworden op een hoge Duitse officier en voor deze liefde de minachting van haar omgeving trotseert.
Daarna gaan we naar de jaren '60. Deze periode draait eigenlijk alleen om Edgar, Roland lijkt van de aardbodem verdwenen. De Russen zijn weer de baas in Estland. Edgar, die na de oorlog in Siberië gezeten heeft, werkt met evenveel overgave voor de Russen als hij eerst voor de Duitsers heeft gedaan. Hij heeft zijn identiteit alweer verwisseld. Ook nu droomt hij van een grootse carrière. Hij schrijft aan een boek over de gruweldaden van de "Hitlerianen", waarin hij zijn neef Roland opvoert als Mark, een van de grootste sadisten in een bepaald concentratiekamp. Roland, die hij sinds de woudbroeders-tijd niet meer gezien heeft. En die natuurlijk gevonden moet worden om de geloofwaardigheid van Edgar op te krikken. Daarnaast heeft Edgar de opdracht om een groep studenten die mogelijk anti-soviet-gevoelens koesteren te observeren.
Zijn bedje lijkt gespreid; als hij nou alleen nog maar een goede oplossing zou kunnen vinden voor zijn gekke vrouw...

Hoewel Edgar de hoofdpersoon van het boek is, zijn de delen over hem in de derde persoon en de delen over Roland in de eerste persoon geschreven, dat is een verrassende aanpak die bijzonder goed werkt. De kameleon Edgar, die als rietstengel met alle winden meebuigt zonder ooit te breken is ronduit onsympathiek maar tegelijkertijd meelijwekkend. Daardoor is zijn karakter altijd geloofwaardig. Roland lijkt de nobele ridder die alleen maar wil weten wat er met Rosalie is gebeurd, maar hij is ook hard wanneer hij Juudit in een onmogelijk keurslijf dwingt waar ze vervolgens aan onderdoor gaat. Daardoor wordt ook zijn karakter geloofwaardig.

Van haar eerste roman (ik las de Engelse editie "Purge", in het Nederlands vertaald als "Zuivering") was het einde nog wat rommelig en afgeraffeld. Dat is in "Als de duiven verdwijnen" zeker niet het geval. Van mij krijgt dit boek vijf sterren.

Nog een paar laatste dingetjes onder de bekende

V

E

R

K

L

A

P

P

E

R


Er wordt minstens gesuggereerd dat Evelin, een van de studenten die door Edgar geobserveerd worden, de dochter van Juudit en Roland is. Ze hebben iig een kortstondige relatie gehad tijdens de oorlos, en vermoedelijk ook na de oorlog (zie de proloog, die zich in 1948, in hun laatste dagen samen afspeelt).
Wat van mij niet had gehoeven is de epiloog, waarin de moord op Rosalie opgelost wordt: het is Edgar geweest die niet wilde dat Rosalie zijn homoseksuele gevoelens zou verklappen aan Juudit. Het was niet erg geweest als dat ook voor de lezer onopgehelderd was gebleven.

dinsdag 15 juli 2014

Niccolo Ammaniti - Ik ben niet bang


Zo'n zinderend hete zomer in het zuiden van Italie. De kleine Michele en zijn dorpsgenootjes laten zich echter door de hitte niet binnenshuis opsluiten maar trekken erop uit. Op een verlaten boerderij vindt Michele in een kuil het aan de muur vastgeketende lijk van een jongetje van zijn leeftijd. Maar dat durft hij aan niemand te vertellen. Bij een tweede bezoek blijkt het jongetje echter nog te leven en Michele ontfermt zich over hem. Zo goed en zo kwaad als je dat kunt, als negenjarige.

Een teder geschreven roman over een klein jongetje dat een vreselijk geheim met zich meedraagt. Een geheim dat groter en zwaarder wordt naarmate het verhaal vordert... Knap hoe Ammaniti erin slaagt het hele gebeuren door de ogen van Michele te laten beleven!

zondag 6 juli 2014

Thomas Lieske - Door de waterspiegel


Het verhaal speelt zich deels af in het na-oorlogse Liechtenstein, in een instituut voor oorlogswezen. De ik-persoon is een zwaar verminkt persoon (door een volksgericht, ik vermoed dat zijn vader een collaborateur was), die aan zijn "instituutsgenoten" vertelt over de liefde tussen de Oostenrijkse jodin Eva en de Nederlandse Sebastian. Ze ontmoeten elkaar na de oorlog, een schitterend beschreven ontmoeting. Jaren later trouwen ze. Dan is hij voor een opdracht van zijn werk in Spanje getuige van een verkrachting, waarbij hij niet durft in te grijpen. Daarvan raakt hij zo van slag dat hij rond gaat zwerven door Europa terwijl Eva in Nederland tevergeefs op hem wacht. Eerst komt hij in Wenen terecht. Daarna brengt een vreemde taxi-rit hem op wonderlijke wijze bij het huis waar hij Eva ooit ontmoette. Zijn toenmalige kamergenoot, "de Hongaar", blijkt daar nog steeds te wonen en ontfermt zich over Sebastian. Hoewel, ontfermen? Dan krijgt het boek ineens een magisch-realistische wending.

Wat een vreemd boek. Verschillende stijlen, verhaallijnen die elkaar kruisen maar toch ook niet. Bij vlagen briljant. Bij vlagen suf. Zo ook het eind: een vreemde mengeling van briljant en suf. Daarom: drie sterren.

zondag 22 juni 2014

Paul Auster - Mr Vertigo


Het verhaal
Het is 1927, Saint Louis. Het straatschoffie Walt ontmoet een intrigerende man op straat die belooft hem te zullen leren vliegen als Walt met hem meegaat. Hoewel Walt daar geen bal van gelooft, is het vooruitzicht van avontuur voor hem voldoende om met deze Master Yehudi mee te gaan.
Ergens op het platteland van Kansas krijgt Walt zijn onderricht. In het huis zijn ook de Indiaanse Mother Sue (Sioux) en de zwarte gehandicapte jonge man Aesop. Tegen hen twee is Master Yehudi aardig, maar tegen Walt is hij hardvochtig. Ongelofelijke gruwelen laat hij Walt ondergaan. En als die weg probeert te lopen, is daar op miraculeuze wijze altijd weer Master Yehudi.
Maar dan opeens kan Walt inderdaad vliegen! Het is direct afgelopen met de gruwelen. Master Yehudi wordt zijn grote beschermer, zeker als de Klu Klux Klan het huis overvallen en Mother Sioux en Aesop omkomen. De eerste optredens van Walt gaan voorspoedig: de mensen weten niet wat ze zien! Voor Walt the wonder boy lijkt een grootse toekomst te weggelegd. Tot hij op een dag geveld wordt door een mysterieuze hoofdpijn die te maken lijkt te hebben met het vliegen. Er is één klein kansje dat hij weer zou kunnen vliegen: als hij zich zou laten castreren. Dat doet hij toch maar niet...
In de zoektocht naar een nieuw doel in zijn leven komt hij via het maffiosen-mileu uiteindelijk in rustiger vaarwater, van waaruit hij zijn memoires optekent die hij aan zijn neef, Daniel Quinn, zal nalaten.

Een wat oudere roman van Paul Auster (uit 1994), waar ik enthousiast over ben. Een mooi verhaal en gelukkig komt Daniel Quinn ook langs (joepie!). Alleen mist het de gelaagdheid die wel in bv Travels in the scriptorium, Oracle night of New York Trilogy. En die maken dat voor mij de boeken van Auster nou juist nét dat beetje extra hebben om een vijf-sterrenstatus te kunnen krijgen. Daarom: vier sterren.