John Burnham Schwartz - Claire Marvel

Ik beleefde mooie uurtjes met 'Claire Marvel', een roman van de Amerikaanse schrijver John Burnham Schwartz uit 2002.

Het verhaal
Twee jonge mensen, de politicoloog Julian Rose en de kunsthistorica Claire Marvel ontmoeten elkaar bij toeval: in de stromende regen biedt zij hem een plekje onder haar paraplu aan. Al snel worden de twee vrienden. Ze hebben beiden een bijzondere relatie met hun vader. De vader van Julian is door zijn vrouw verlaten en hangt sindsdien een beetje rond, terwijl hij wanhopig probeert te begrijpen wat er toch gebeurd is. De vader van Claire is stervende als hij haar vraagt om naar de plek te gaan in Zuid-Frankrijk waar hij zoveel goede herinneringen aan heeft. Julian gaat met
haar mee, wat een nieuwe fase in hun vriendschap inluidt. De verlegen Julian merkt dat hij zeer verliefd is op Claire, maar zij prefereert zijn erudiete docent. Daarom 'vlucht' Julian naar New York, waar hij opgroeide, om les te gaan geven aan de middelbare school waar hij zelf opgezeten heeft. Pas als hij Claire jaren later weer tegenkomt, beseft hij dat hij eigenlijk altijd op haar gewacht heeft. Dan verdwijnt ze weer uit zijn leven. Het boek krijgt een indrukwekkende ontknoping in Zuid-Frankrijk.

Eigenlijk een simpel liefdesverhaal, maar het is geen suf boeketboekje, nee, in tegendeel, het is juist mooi. Eén minpuntje: het gaat hier en daar wel behoorlijk ver in het opnemen van allerlei politicologische beschouwingen waarvoor je behoorlijk ingevoerd moet zijn in de Amerikaanse politieke geschiedenis en de verhoudingen binnen de Amerikaanse politiek. Maar voor de lezers die momenteel de verkiezingsstrijd volgen is dit vast geen probleem.

-------------------------------------------------
Rain the size of Tic Tacs was pelting me; water was leakingout of my hair and down the back of my neck. I rubbed a sopping shirtsleeve across my face.
-------------------------------------------------
She'd sat beside his rented hospital bed in the living room of the Stamford house, se later told me, jotting down his memories. And what surprised her was how fresh it all still was to him, particular and distinct. As though is wasn't the past that had gotten abstracted and fragmented by life, but rather the present.
-------------------------------------------------
From a one-lane paved road we followed a dirt path in the direction of the ruin. The land here was desiccated and unforgiving, savage with stone.
-------------------------------------------------

Onder de sluier (verzamelpocket)

Ooit gekregen van een boekgrrl: Onder de sluier, een Byblos pocket. Deze pocket uit 2005 bevat een flink aantal verhalen, essays, een interview en zelfs een stukje chat over vrouwen en de Islam, met als centraal thema het al dan niet vrijwillig dragen van lichaams-, hoofd- of gezichtsbedekkende kledij. Geen van de verhalen etc is in zijn geheel weergegeven, veelal is maar een heel klein stukje overgenomen. Ondanks de prima bronvermelding achterin is het mij iets te gefragmenteerd.

Wat het me liet zien is dat de mening over de sluier zeer persoonlijk is. En dat het vooral gaat om het gevoel dat sommige vrouwen hebben als zij gesluierd rondlopen: het gevoel er niet te zijn, over het hoofd gezien, genegeerd te worden. Opvallend is dat de sluier en de islam over één kam geschoren worden. Daarmee maakt ook dit boekje zich schuldig aan een hetgeen Ayaan Hirsi Ali zegt: "Ik krijg het verwijt dat ik geen onderscheid maak tussen religie en cultuur."

Ik heb na het lezen van dit boekje niet het idee dat ik veel wijzer geworden ben...

Ingmar Heytze - Elders in de wereld

Afgelopen vrijdag was ik met een andere boekgrrl bij de presentatie van de nieuwe dichtbundel van Ingmar Heytze. In Vredenburg maar liefst! Er was dan ook een heel programma rondom de presentatie gebouwd. Het was namelijk al jaren geleden datHeytze zijn laatste bundel schreef (en hij kondigde toen aan geen nieuwe dichtbundels meer te zullen schrijven).

Zo begeleidden Marc van Vugt (elektrische gitaar), Saartje van Camp (cello), Ralph Rousseau Meulenbroeks (viola da gamba), Kees Wennekendonk (piano) en Leine akoestische gitaar) zichzelf of Ingmar bij de voordracht van een flink aantal van de gedichten uit deze bundel. Daarnaast lazen de dichters Menno Wigman, Alexis de Roode en Willem Thies uit eigen werk voor. Het was een feestje voor oog en oor.

Na afloop volgde een signeersessie, maar de andere boekgrrl moest helaas de trein halen en de rij was erg lang. Dus nam ik de honneurs van de boekgrrls waar. Ingmar wist direct de link met de bespreking van zijn in memoriam voor Wolkers te leggen.

Hieronder een voorproefje uit de bundel, namelijk het eerste gedicht dat Ingmar naar de uitgever stuurde en waarmee hij aankondigde dat hij het weer zou gaan dichten.

NIET INPAKKEN

Tegen het meisje van de boekhandel
zeg ik ongevraagd dat ik het weer eens
ga proberen, met de poëzie bedoel ik,
als een hommel die de vorst in stommelt
door een open raam, op hoop van zegen.

Dat laatste, van die hommel, had ik
liever niet gezegd. Zij moet nog baren op
een dag, het heeft geen zin haar overstuur
te maken. De winkel zwijgt. Het meisje
k ijkt argwanend en ze krijgt gelijk,

want ik moet blozen. Met biljarten kan
ik ook wel stoten, maar niet overhouden.
'Dat zit zo, ik werk nu aan een buik om
achteraan te lopen,' stamel ik. Het meisje
zegt: 'Daar heb ik geen papier voor.'

Ingmar Heytze
Elders in de wereld
p. 34

Anne Enright - The gathering

Dit is zo'n prachtig boek. Alles wat je erover opschrijft doet het eigenlijk tekort merk ik. Daarom ligt het alweer een paar weken op mijn bureau, naast de computer, en kom ik er maar niet aan toe om er een blogje aan te wijden. Maar goed, nu dan toch een poging iets gestructureerds over het boek te schrijven.

De ik-persoon, de Ierse Veronica Hegarty, moet het lichaam van haar broer Liam ophalen in Engeland. Hij is verdronken, het is duidelijk zelfmoord. De gebeurtenissen in de dagen vanaf het moment dat Veronica hoort dat hij dood is, tot in de weken (maanden?) na de begrafenis, zijn de weken die in het boek dwars door elkaar lopen.

Natuurlijk gaan de gedachten van Veronica in deze weken uit naar de jeugd die ze met haar broer deelde. Het enorme gezin, met een moeder die het leven niet aan kon, een vader die niet zo in beeld is. Een aantal kinderen die bij opa & oma gaan logeren als moeder weer eens door het ijs is gezakt. En de onduidelijkheid over wat daar bij opa & oma gebeurt, waarover Veronica fantaseert terwijl ze zich bewust is van het feit dat de fantasieen niet per definities de werkelijkheid representeren, maar tegelijkertijd met de zekerheid dat die werkelijkheid niet fris was. En hoe door
het ineen passen van de puzzelstukjes de ik-persoon ook de grip op het leven dreigt te verliezen.

Ach, dit doet het boek eigenlijk helemaal geen recht! Ik heb de neiging om maar gewoon de blurb over te typen, maar doe dat niet. Wel een paar fragmenten:

"Stories bouncing off the walls. Scraps of lives, leaking through. Whisperings in the turn of a door handle. Birds on the roof. The occasional bleeping of a child's toy. And once, my brother's voice saying: 'Now. Now.'"

"They are surprisingly tall - eighy-year-olds. They are surprisingly like real people."

"I am all for sadness, I say, don't get me wrong. I am all for the ordinary life of the brain. but we fill up sometimes, like those little wooden birds that sit on a pole - we fill up with it, until _donk_, we tilt into the drink."

"Liam never went into a shop. So, in honor of Liam, I put the storage jars back and I drive home, pointing out all the changes to him, now that he is dead. 'Look at that row of street lamps!' I say. He is not convinced. I used to do this when he was still alive, actually: all the little changes and irritations, residential parking, gridlock, the seven million orange cones between here and Kinnegad, all of these
things I pointed out to him, because he wasliving five hundred miles away. And though he came back in a sporadic way and took his holidays in the West, all of these changes went on without him. And though not one of them meant anything much, I was sad at the way he had been left behind" (hier moet ik aan dat liedje van Sonneveld denken: Kees).

Winnaar van de Man Booker Prize 2007.

Marina Lewycka - A short history of tractors in Ukrainian

Ik heb zo gelachen maar ook met gekromde tenen gezeten bij het lezen van A short history of tractors in Ukrainian van Marina Lewycka. Wees gerust: die kromme tenen kwamen niet door schrijfstijl of andersoortige problemen met het boek, maar door het verhaal.

Waar gaat het namelijk over? Een oude man valt op een jong blaadje. Zijn dochters willen het op handen zijnde huwelijk voorkomen, slagen daar niet in en proberen daarna het huwelijk te doen stranden. So far, so good, niets nieuws onder de zon.

Maar wat dit verhaal leuk maakt en tegelijkertijd tenenkrommend is dat het een immigranten-familie betreft, na WOII vanuit de Oekraine in Engeland aangekomen, en het groene blaadje (Valentina) een economische vluchteling uit eveneens de Oekraine die alles overheeft voor een verblijfsvergunning. En dan blijken de oudkomers ineens net zo intolerant als de eerste de beste Verdonk-aanhangers.

Heerlijke taal die gebezigd wordt, het gehaspel van Valentina leidt tot mooie nieuwe woorden en uitdrukkingen.

Chicklit-vrolijkheid meets serieuze zaak.

NevilleThompson - Have ye no homes to go to?

"Have ye no homes to go to?" is de kreet waarmee barman Paddy Mac de laatste ronde aankondigt. In dit boek van Neville Thompson is het ook de rode lijn van het verhaal.
Elk deel van het boek vertelt namelijk waarom een van de hoofdpersonen eigenlijk geen 'home' heeft.

De hardwerkende Debbie, die uit een familie met Veel Kinderen van Veel Verschillende Vaders want een Zeer Alcoholistische Moeder, en veel te jong zwanger raakt, trouwt met de vader van het kind, de onbetrouwbare Peter. Peter die hun gezin diep in de schulden brengt door het geld wat zij verdient snel bij de paardengokkerij te verpatsen of in de kroeg te verzuipen. De 'loanshark' Simmo, de eenzame harde naarling, die zich bij 'ernstige geldnood' ook wel in natura uit wil laten betalen door de vrouwen. Davey, getrouwd met Tracy, die zijn lul achterna loopt en nu
ineens wel heel erg verliefd is op Amanda. Amanda, die hem maar ziet als een lekker tussendoortje. Haar huisgenote Mary, een keurig meisje, die in de kroeg Joe ontmoet. Joe, die door zijn moeder min of meer gegijzeld wordt. Maar niemand weet dat, hij wordt door de maten een beetje als de dekhengst van de kroeg beschouwd. Tracy, die door barman John verleid wordt. Al die verhalen lees je naast elkaar.

Het geheel leest lekker weg. Jammer dat het einde zo melodramatisch is.

Marisha Pessl - Special Topics in Calamity Physics

Een boek in de 'traditie' van bijvoorbeeld The secret history, maar met voldoende eigenheid om geen flauwe imitatie te zijn. Er zit zoveel in, waar je denk ik de eerste keer overheen gelezen heb, dat ik het eigenlijk binnenkort nog maar eens moet lezen.

Het verhaal
De 16-jarige Blue van Meer reist al jaren met haar vader Gareth door de VS, van de ene plaats naar de andere. Telkens blijven ze een paar maanden in elke stad. Haar vader, politicoloog, geeft dan college aan de lokale universiteit en Blue gaat naar school. Haar laatste jaar op de middelbare school heeft haar vader een verrassing: ze gaan het hele jaar op één plaats wonen, in North Carolina. De hoogbegaafde Blue gaat naar een lokale highschool en raakt daar verzeild in een soort 'vriendschap' met een clubje verwende tieners, de Bluebloods, onder leiding van een (gestoorde?) docente van school: Hannah Schneider.

Als het boek begint zit Blue op Harvard en weet je dat zij degene was die Hannah gevonden heeft, dood. En dat dat een jaar geleden was. Het boek beschrijft het tussenliggende jaar. Wat is er precies gebeurd? Wie speelde welke rol in het drama? Een ding is daarbij zeker: "We are under an invincible blindness as to the true and real nature of things", zoals haar vader op p. 334 zegt. Als Blue het idee heeft dat ze de waarheid uitgedokterd heeft en die aan haar vader vertelt, roept hij (bijna schaterend) dat ze het op moet schrijven. Mogelijke titels: "Mixed nuts: Conspiracies
and Anti-American Dissidents in Our Midst" of "Special Topics in Calamity Physics". Dat advies heeft ze dus opgevolgd.

De roman is geschreven vanuit het perspectief van Blue, een nogal typisch en einzelgangerig meisje, maar ja, wat wil je. Jarenlang heeft ze met alleen haar vader rondgereisd, waarbij haar vader haar nogal gedrild heeft. Het lijkt zo'n leuke,
charismatische en betrokken vader maar eigenlijk is het een egocentrische narcist. Iets dat Blue absoluut niet beseft. Voor haar is hij God of nog iets groters.

Haar zwaar academisch gekleurde opvoeding zie je ook terug aan de manier waarop ze schrijft: de hoofdstukken dragen titels van beroemde werken (de thema's van die boeken die ik kende vond ik leuk verwerkt in die hoofdstukken trouwens). Daarnaast wordt om de andere zin een of andere schrijver aangehaald (compleet met referentie naar druk en pagina van het origineel) of een filmquote of zoiets. Het was dat ik
het boek in een hutje op de hei las, anders zou ik vast in de verleiding zijn gebracht om de referenties na te gaan speuren.

Je leert daar trouwens snel genoeg overheen lezen. Want het verhaal heeft een lekker tempo. 'Betogen' zodat je even op adem kunt komen om dan weer in een stevig marstempo de volgende (vaak dramatische) gebeurtenis te beschrijven.

Het boek eindigt met een soort proefwerk/examen over het boek, met open vragen, meerkeuzevragen en een essay-opdracht. Leuk gevonden maar voor mij wel een beetje
over de top.

De rest moet onder een verklapper want anders tja....

V

E

R

K

L

A

P

P

E

R

Het boek heeft een open eind. Blue denkt te weten hoe eea in elkaar zit. Een internationaal terroristisch netwerk. Waar Hannah bij betrokken moet zijn geweest. En haar vader waarschijnlijk ook. Maar of dat ook zo is, kom je niet te weten. Hannah gaat dood, haar vader verdwijnt. En Blue gaat naar Harvard, waar zij een jaar na Hannahs dood opeens 'breekt' en het verhaal opschrijft.

Vragen waarmee ik bleef zitten:
Is de moeder van Blue wel natuurlijk aan haar einde gekomen of heeft Hannah haar om moeten leggen? Heeft Gareth Hannah vermoord? Hij heeft een bril (of althans, dat lijkt zo op een van de 'Visual aids' die Blue in het boek heeft gestopt)? Hoe gaat het met de rest van de Bluebloods (want aleen van Jade leer je wat in de introductie).