Nick Hornby - About a boy

In about a boy is de 36-jarige Will eigenlijk een soort eeuwige tiener. Hij leeft van de royalty's op het kerstliedje dat zijn vader ooit schreef. Daarom hoeft hij niet te werken. En dat doet hij dus ook niet. Hij vindt het allemaal wel best: beetje tv kijken, tijdschriften lezen, CDtjes draaien. Al zijn vrienden krijgen kinderen, nou, dat mist hij dus lekker niet! Het enige dat hij wel mist is een vriendin. Na een kortstondige relatie met een alleenstaande moeder bedenkt Will dat hij eigenlijk best goed zou passen bij alleenstaande moeder. En dus, omdat hij tijd genoeg heeft om zoiets te bedenken, doet hij zich voor als alleenstaande vader en sluit hij zich aan bij een alleenstaandeoudergroep (SPAT), met zijn imaginaire zoontje Ned, die 'toevallig' als hij de SPAT-bijeenkomsten heeft, natuurlijk bij zijn al even imaginaire moeder is.
Via deze SPAT-bijeenkomsten ontmoet hij de hippieachtige Fiona en haar 12-jarige zoon Marcus. Marcus is zo'n jochie, je kent ze wel, die te slim is, maar op een weltfremde manier. Hij draagt bovendien foute kleren, heeft een fout kapsel en is dus al met al het ideale mikpunt voor die pestkoppen die je op elke middelbare school aantreft. Marcus probeert zich door Will te laten helpen. Will probeert dat, hij voelt zich een beetje de grote broer van Marcus. Gelukkig krijgt Marcus een vriendin op school, de drie jaar oudere Ellie, die omdat ze een gothic avant la lettre is, ook een buitenbeentje is. Maar zij wordt niet gepest, want als je je met haar bemoeit, kun je de wind van voren krijgen.
Voor Marcus valt het allemaal niet mee, omdat Fiona tegen de vriendschap tussen die vreemde man en haar zoon is, Ellie eigenlijk een vreemde meid is Will zich niet echt committeert maar zich toch altijd een beetje afzijdig houdt. Fiona weigert bovendien te geloven dat het met Marcus niet goed gaat; ze heeft aan zichzelf en haar eigen depressies genoeg. Nadat ze een zelfmoordpoging doet, beseft Will dat hij niet langer afzijdig kan blijven, dat hij niet langer alleen een vriend voor Marcus kan zijn.

Leuk boekje, met een verrassend einde ook. Fijn als light reading tussendoor.

Roxana Robinson - Cost

Wat een buitengewoon indrukwekkend boek!

Het verhaal
"Wat is er misgegaan, wat heb ik fout gedaan?" Dat vragen alle mensen om Jack Lambert zich af, als ze erachter komen dat hij verslaafd aan heroïne is. Zijn moeder Julia en vader Wendell vragen zich af of ze niet te laks met hem zijn omgegaan, als jongste zoon. Of was het hun scheiding? Zijn oudere broer Steven vraagt zich af of hij zijn broertje niet beter had moeten beschermen.
Dan zijn er ook nog de dementerende maar onvriendelijke grootmoeder, de tirannieke, egocentrische grootvader en de zus van Julia, die zich heel bewust van haar familie heeft afgekeerd. Met elkaar besluiten ze dat Jack gered moet worden.
Via via komen ze bij Ralph Carpenter, een ex-junkie die een 'rehab'-programma leidt in Florida, en die voorstelt dat ze een familiebijeenkomst houden waarin de hele familie Jack laat merken dat ze hem niet veroordelen, maar steunen. Jack wordt door Wendell vanuit New York naar het zomerhuis van Julia in Maine meegenomen, waar de hele familie de confrontatie aan wil gaan. Heeft dit het gewenste effect? Wil Jack afkicken? Lukt het hem om af te kicken? Blijft hij clean? De kansen zijn klein...

Het zou gemakkelijk een tranentrekker kunnen zijn, zo'n woensdagavondfilm op RTL4 met een waargebeurd familiedrama, maar in Cost weet Roxana Robinson dat gevaar te omzeilen. Cost beschrijft in harde kleuren, rauw, wat heroïne met Jack doet, wat hij ervoor over heeft om aan zijn volgende shot te komen: alles. Ook de andere familieleden spaart ze niet. Zo worden het allemaal echte mensen, met hun goede en slechte kanten. En voel je, beleef je zelf, wat een verslaving met deze familie doet. Wat het misschien ook wel met je eigen familie zou kunnen doen. Zeker nadat van de week de 20-jarige zoon van iemand die ik op twitter volg, overleed aan de gevolgen van een overdosis XTC, is dat laatste me pijnlijk duidelijk geworden.

Maxine Harris - Een verlies voor altijd

Ik lees een aantal boeken over het verlies van een ouder op jonge leeftijd. Eerst Hope Edelman, en nu Maxine Harris. De aanpak van beiden is ongeveer gelijk: via een groot aantal interviews proberen ze inzicht te krijgen in wat het verlies van een van of beide ouders doet met een kind. En beiden combineren algemene inzichten, gelardeerd met quotes en wat langer uitgewerkte levensverhalen van enkele geïnterviewden.

Het boek van Harris heeft een wat bredere focus. Want daar waar Edelman kiest voor dochters die hun moeder verliezen, kiest Harris voor mensen die een van of beide ouders verloren. Dus ook zonen. En vaders. Dat is prettig, en wat ik al vermoedde: veel van de zaken die Edelman beschrijft voor dochters die hun moeder verliezen, blijkt ook te gelden voor zonen die hun moeder verliezen of dochters die hun vader verliezen.

Over het verlies-deel ga ik hier niet veel zeggen, dat lijkt heel veel op Edelman. Wat Harris toevoegt is het concept van 'verlies tegenover afwezigheid'. Als je heel jong bent als je een ouder verliest, weet je niet wat je verloren bent, wat je zult gaan missen. Harris spreekt over de 'afwezige herinnering', het gat in het familiealbum.

Belangrijker vond ik de duidelijke beschrijving van hoe mensen die op jonge leeftijd een ouder verloren zijn om kunnen gaan met liefde en relaties. Altijd die angst voor verlies met je meedragen, beïnvloedt fundamenteel hoe je denkt over deze dingen. Zo ziet zij dat veel van deze mensen relaties heel kort en intens houden, of steeds degene zijn die een eind aan de relatie maken. Een tweede groep begint gewoonweg niet aan relaties, zo beschadigd zijn zij geraakt door het verlies op jonge leeftijd. Tot slot is er een groep die weigert te geloven dat er aan hun liefde een eind kan komen door opnieuw een groot verlies.

Ook besteedt Harris veel aandacht aan ouderschap door mensen die een ouder op jonge leeftijd verloren. De angst dat jouw kind hetzelfde verlies kan treffen als jijzelf hebt geleden, weerhoudt veel van de geïnterviewden ervan om überhaupt aan kinderen te gaan beginnen. Voor diegenen die er wel aan beginnen, is het ontbreken van een rolmodel (hoe moet ik moeder/vader zijn, ik heb geen voorbeeld gehad!) een grote worsteling. En natuurlijk kan het krijgen van kinderen je juist doen verzoenen met je verleden.

Tot slot voegt Maxine Harris een deel toe over herstel van het verlies, waar Edelman hieraan slechts een hoofdstuk wijdde. Jezelf opnieuw definiëren, de pijn van het verlies door middel van rituelen leren verzachten, het lot in eigen handen nemen. Allemaal hoofdstukken die inzicht geven en helpen bij het verwerken van het verlies.

Harris schrijft minder persoonlijk dan Hope Edelman, en daardoor afstandelijker. Ook vind ik dat ze, door in elk hoofdstuk citaten van beroemde schrijvers die een van hun of beide ouders verloren als kind op te nemen, kiest voor stijl boven werkelijkheid. Daarom krijgt dit boek van mij drie sterren.

Maria Stahlie - Scheerjongen

En weer heeft Stahlie een schitterende roman afgeleverd. Wat kan ze toch ongelofelijk goed schrijven!

Het verhaal
De veertienjarige Aldo Rossi, zoon van een Nederlandse moeder en een Amerikaans-Italiaanse vader, brengt al jaren zijn zomervakanties door bij zijn opa, die naar het zuiden van Italië geremigreerd is. En evenzovele jaren is hij verliefd op een van de locale schonen, Anna. Zij is weliswaar een paar jaar ouder, maar dat kan niet voorkomen dat Aldo denkt bij haar een kans te maken. Maar dan kondigt Anna aan dat ze zich heeft verloofd. Kapot is Aldo ervan, en zijn hele vakantie is naar de knoppen. Zijn liefdesverdriet dreigt de vakantie van de hele familie te gaan overschaduwen, tot zijn opa hem overduidelijk maakt dat een Echte Man zich niet zo gedraagt. Een Echte Man blijft onder alle omstandigheden een Echte Man, oftewel een Italiaan Oude Stijl. Tijdens zijn eerste scheerbeurt, die zijn opa (van oudsher barbier) hem geeft, vertelt die over de Italiaan Oude Stijl van het Naakte Zuiden. De Italiaan Oude Stijl wist wanneer van hem een Grootse Daad werd verwacht.
Terug in Nederland gaat Aldo zich proberen deze Stijl eigen te maken. Maar al snel nemen de gewone puberproblemen weer bezit van hem, met centraal de verliefdheden op steeds onbereikbare meisjes en vrouwen. Tot zich ineens dat moment voordoet, en Aldo zijn Grootse Daad verricht.

De titel heeft niets, zoals ik in eerste instantie, mede door de omslagillustratie, dacht met de scherenkust van Noorwegen te maken, maar met het feit dat Aldo de scheerspullen van zijn opa erft en die gebruikt, in een poging een 'versteende' bewoner van het verzorgingshuis waar hij stage loopt, weer tot 'leven' te brengen. Prachtige scène.

Kader Abdolah - De kraai

De kraai van Kader Abdolah behandelt zijn levensverhaal. Doordat ik al vrij veel van zijn eerdere werk las, was me dat bekend. Hoe werd hij schrijver, waarom vluchtte hij uit Iran, hoe verging het hem als asielzoeker in Nederland? Aardig is dat hij zijn levensverhaal koppelt aan fragmenten van Grote Nederlandse Schrijvers. En dat maakt De kraai tot een leuk boekenweekgeschenk.

Michal Viewegh - Bringing up girls in Bohemia

Ik kreeg Bringing up girls in Bohemia ooit van haar. Het stond al jaren ongelezen in mijn boekenkastje met 'ooit te lezen boeken'. Van de week had ik er ineens zin in. En het bleek een heel bijzonder boekje te zijn!

Het verhaal
het verhaal speelt zich af in 1992, in een buitenwijk van Praag. De ik-persoon, de jonge leraar Tsjechisch aan een middelbare school krijgt het lucratieve aanbod om de dochter van de locale miljonair (Nieuw Geld van na de wende) Kral te helpen bij haar schrijfwerk. Deze Beata is depressief nadat haar vriendje haar verlaten heeft (op sterk aandringen van haar vader, overigens, die met zijn geld de hele wereld naar zijn hand lijkt te kunnen zetten). Het is een aanbod dat de leraar niet af kan slaan, zeker ook omdat het manuscript van zijn eerste roman zojuist geaccepteerd is voor publicatie en hij zichzelf daarmee als schrijver de aangewezen persoon vindt om Beata te helpen.

De lessen verlopen in het begin waardeloos, dat wil zeggen: Beata ligt onder haar dekbed in bed en de ik-persoon praat tegen haar over schrijven, waarbij hij zijn lessen (en het boekje) lardeert met uitspraken van beroemde schrijvers van over de hele wereld. Op een dag echter, weet hij Beata uit haar tent te lokken. Dat is het begin van een snel uit de hand lopende relatie: Beata en de ik-persoon belanden samen in bed.

Halverwege de roman is daar dan ineens de ommekeer: de schrijver meldt dat hij dit verhaal in 1994 opschrijft, het jaar nadat Beata zelfmoord heeft gepleegd. En dat hij door zijn manier van schrijven ('altijd vermakelijk zijn', is zijn credo) moeite heeft om daar naartoe te schrijven. De tweede helft van het boekje vraag je je als lezer dan ook continu af: wanneer en waarom gaat het gebeuren? Heeft de ik-persoon er een handje in? Dat moet haast wel, een getrouwde man die een jong meisje troost dat van liefdesverdriet moet genezen: dat is toch het ideale recept voor nog meer ellende?

Mooi boekje, en de vorm waarin het geschreven is, is goed gekozen. Vier sterren.

Alissa Walser - Nachtmuziek

Voor mijn leesgroep las ik Nachtmuziek van Alissa Walser. Niet mijn keuze, maar ja, de meerderheid van de stemmen telt (het is een heel democratische leesgroep ;-)). Oordeel: best aardig, maar het haalt het niet bij de roman van Per Olov Enquist, 'De vijfde winter van de magnetiseur', waar het me erg aan deed denken.

Het verhaal
In het Wenen aan het einde van de 18e eeuw woont een arts, Mesmer, die er nogal onorthodoxe geneeskundige methodes op nahoudt. Hij is namelijk magnetiseur. Als hij de blinde dochter van een hofsecretaris van de keizerin onder behandeling krijgt, weet hij dat hij door haar te genezen toegang zal krijgen tot het keizerlijk hof. Het meisje is een uitzonderlijk begaafde pianiste. Maar op het moment dat hij haar inderdaad lijkt te genezen, verlaat haar muzikale gave haar. Dan wordt de gewetensvraag gesteld: wat willen haar ouders liever: een blind wonderkind of een ziend maar middelmatig begaafde pianiste? Het eerste. En dus wordt de naam van Mesmer bezoedeld en kan hij zijn boeltje wel pakken.

In het begin irriteerden de korte zinnetjes me enorm, maar halverwege raakte ik daaraan gewend. En toen was het een easy read tot het eind. Zal geen blijvende indruk achterlaten.

Jonathan Coe - The terrible privacy of Maxwell Sim

Dit boek werd me aangeraden door een van de boekgrrls, en die aanbeveling geef ik bij deze van harte door aan alle lezers van mijn blog!

Het verhaal
De roman begint met een persbericht uit maart 2009 van de Schotse politie: zij hebben de 48-jarige Maxwell Sim naakt in onderkoelde toestand in zijn auto aangetroffen, met enkele lege whiskyflessen en twee kartonnen dozen met tandenborstels. De rest van het boek is gewijd aan hoe het zover heeft kunnen komen.

Zo is de depressieve Maxwell aan het begin van het boek op de terugreis vanuit Australië, waar hij zijn vader heeft bezocht, met wie hij een niet zo'n warme relatie heeft. De reis is een cadeautje geweest van zijn ex-vrouw, die hem een half jaar eerder verliet.
De passagier naast hem in het vliegtuig komt tijdens het eerste deel van de reis te overlijden. Daardoor krijgt Maxwell voor het tweede deel van de reis een nieuwe buur, Poppy. Zij blijkt bij een firma te werken die high-class-overspel mogelijk maakt. Met haar goedvinden leest Maxwell op haar laptop een brief waarin haar oom Clive het levensverhaal van Donald Crowhurst heeft opgetekend. Crowhurst was een zeiler in 1968 meedeed aan een zeilrace rond de wereld. Al snel kwam hij erachter dat hij geen kans maakte, en besloot hij de kluit te belazeren. Wekenlang dreef hij rustig op de Atlantische Oceaan rond terwijl zijn concurrenten de woeste Zuidzee bedwongen, waarna hij aansloot en de wedstrijd dreigde te gaan winnen. Al dat liegen en bedriegen dreef hem over het randje van de waanzin.

Terug in Engeland maakt Maxwell de balans op en besluit in te gaan op het aanbod van zijn oude werkmaat Trevor. Trevor werkt inmiddels voor een bedrijfje dat duurzame tandenborstels verkoopt. Deze firma heeft bedacht dat het een goede stunt zou zijn als het uiterste oosten, zuiden, westen en noorden van het land tegelijkertijd voorzien zouden worden van hun nieuwste model tandenborstel. Maxwell krijgt de taak om naar het noorden, dwz de Shetland eilanden af te reizen.
Op weg daarnaartoe komt hij een aantal oude bekenden en hun schrijfsels tegen, en raakt daardoor steeds meer afgeleid van het doel van zijn reis.

En zo eindigt hij naakt, beschonken en onderkoeld in de Schotse Hooglanden in zijn auto. De cirkel lijkt rond. Grappig genoeg gaat het boek daarna verder. En lijkt het op een Gelukkig Einde uit te lopen. Tot de schrijver zichzelf ten tonele voert. Eigenlijk gemeen, maar ook wel weer een originele interventie.

Geweldig boek!

Renate Dorrestein - Echt sexy

Het verhaal
De dertienjarige Fiebie Koolveld woont bij de ex-vriend van haar moeder, de succesvolle advocaat Johnny. Wat er met haar moeder gebeurd is, is in het begin van het boek niet helemaal duidelijk, maar dat zij niet meer in de picture is, wel. Fiebie worstelt nogal: op school zijn zij en haar vriendinnetje Sacha buitenbeentjes. Ze lijkt voorlijk, onze Fiebie. In stoere bewoordingen bespreekt ze sex en drugs. Maar als Sacha op een dag zomaar ineens verdwijnt, blijkt dat Fiebie gewoon een klein meisje is dat het allemaal ook niet weet. Maar die nog liever doodgaat dan dat ze dat toegeeft of Johnny om hulp vraagt bij haar zoektocht naar haar vriendinnetje.

Pffff. Wat een slecht verteld verhaal. Diagonaal gelezen. Natuurlijk, want het is wel een Dorrestein, zijn er spitsvondigheden en taalvondsten te over. En omdat Dorrestein ook in de 21e eeuw de sexuele moraal waarin vrouwen nog steeds niet meer blijken dan lustobjecten aan de kaak stelt, toch 2 sterren.

Susanna Clarke - The Ladies of Grace Adieu

In deze verhalenbundel zijn acht verhalen opgenomen, vergezeld door een wetenschappelijke introductie van de hand van een hoogleraar die verbonden is aan de Universiteit van Aberdeen. Althans, dat wil Clarke ons doen geloven. Want ook de introductie is een vrucht van haar verbeelding. Leuke vondst.

De verhalen spelen zich in dezelfde omgeving af als Jonathan Strange & Mr Norrell, waar ik lyrisch over was. Jammer genoeg haalt deze verhalenbundel dat niveau niet. Een bijzonder aardig boekje hoor, daar niet van, met twee juweeltjes ('On Lyckerish Hill' en 'Mr Simonelli or the Fairy Widower'). Maar toch... Licht teleurstellend. Daarom: drie sterren.

Terry Pratchett - Going postal

Going postal is het 33e deel van de Discworld-serie. Je zou denken dat de formule zo langzamerhand sleets zou kunnen worden. Maar nee, door de introductie van een paar nieuwe figuren, zonder de oude van de hand te doen, weet Pratchett weer een klein meesterwerkje af te leveren. Hoe Pratchett het toch steeds weer flikt om zulke grappige en tegelijkertijd ingenieuze boekjes te produceren mag gerust een wonder genoemd worden.

Het verhaal
De jonge oplichter Moist von Lipwig krijgt van Patriciër Vetinari de keus: sterf of blaas de terziele gegane Post nieuw leven in. Moist kiest voor het tweede. Als hij op het postkantoor aankomt, blijken daar nog twee mensen te werken: een oude baas die probeert de postkantoorregels van weleer uit te voeren, en een jonge jongen, die obsessief spelden verzamelt. Verder bevindt zich de post van meer dan 100 jaar in het oude en sterk vervallen gebouw. Zie daar maar eens iets van te maken. Zeker ook omdat de bazen van de Clacks geen concurrentie dulden.

Met het oog op de Libië één toepasselijk citaat:
"Being an absolute ruler today was not as simple as people thought. At least, it was no simple if your ambitions included being an absolute ruler tomorrow. There were subtleties. Oh, you could order men to smash down doors an drag people off to dungeons without trial, but too much of that sort of thing lacked style and anyway was bad for your business, habit-forming and very, very dangerous for your health. A thinking tyrant, it seemed to Vetinari, had a much harder job than a ruler raised to power by some idiot vote-yourself-rich system like democracy. At least they could tell the people he was their fault."