woensdag 3 september 2014

Doug Dorst & J.J. Abrams - "S"


Een briljant vormgegeven en ongelofelijk ingenieus gecomponeerd boek: "S" van Doug Dorst en JJ Abrams, respectievelijk een schrijver en een vormgever...

Een boek met meerdere lagen, laat ik eens proberen die weer te geven:
Laag 1 is een boek met de titel ' Ship of Theseus', auteur V.M. Straka. In dit boek wordt de hoofdpersoon wakker op een voor hem onbekend strand van een onbekende stad. De man is zijn geheugen kwijtgeraakt, heeft geen idee hoe hij heet, waar hij vandaan komt, waar hij is of waar hij naartoe gaat. Hij komt dwalend door de stad terecht in een kroeg, waar hij de vrouw ontmoet waar hij zijn verdere leven naar op zoek zal zijn. De man, die alleen S genoemd wordt, vaart over de wereld op een mysterieus en spookachtig schip. De bemanning van het schip leeft met dichtgenaaide monden en communiceert met elkaar door middel van fluitsignalen. Het schip brengt S van de ene naar de andere stad waar vreselijke misdaden zijn begaan, die uiteindelijk allemaal terug te voeren lijken op hetzelfde bedrijf.
Dit boek is dat wat je in handen hebt. Laag 2 is het voorwoord en de noten van de vaste vertaler van Straka, ene F.X. Caldeira. Deze noten geven een aardig inzicht in de relatie tussen de schrijver en zijn vertaler. Ze hebben elkaar nooit ontmoet, de schrijver blijkt een zeer mysterieuze figuur waarover, aldus het voorwoord, volop gespeculeerd werd: was het iemand met een activistisch, zelfs terroristische inslag? Pikant detail is dat Straka aangegeven had aan Caldeira dat hij hem eindelijk wilde gaan ontmoeten, en dat op het moment dat Caldeira aankomt in het hotel waar de ontmoeting plaats zou gaan vinden, Straka zelfmoord pleegt door uit het raam van zijn kamer te springen. Hierdoor krijgt Caldeira alleen een glimp in de diepte van de te pletter gevallen Straka te zien.
Het boek is zogenaamd uitgegeven in 1949, dus heeft de vormgever gekozen voor vergeelde pagina's in een linnen band, met een stickertje van de bibliotheek op de rug. En zo kom je bij... laag 3. Het boek is gevonden door de jonge studente Jenny, die als bijbaantje in de universiteitsbibliotheek werkt. In de kantlijn van het boek, aangevuld met brieven, kaartjes en zelfs een plattegrondje op een servetje, voeren zij en de eerste lener van het boek, een onderzoeker die werkt aan zijn proefschrift over Straka, een geschreven dialoog. Over de betekenis van de verschillende noten van Caldeira, over wat Straka wilde zeggen met zijn boek, over hun eigen angsten en onzekerheden. Samen ontrafelen zij het mysterie rondom Straka. Allengs wint hun gesprek aan urgentie als zij middenin een web van intriges blijken te zitten die allemaal draaien om het onthullen of juist verhullen van de waarheid rondom Straka en diens dood.

Wat een geweldig boek! Verhaallijnen en vormgeving versterken elkaar enorm. De thematiek: kun je iemand kennen die je nog nooit gezien hebt? Of jaag je dan je zelf gefabriceerde fata morgana's na, komt in elke laag terug. Een waar meesterwerk!

Geen opmerkingen: