Bohumil Hrabal - Too loud a solitude

Ach mensen, wat een prachtig boekje! We lazen het met de boekgrrls als eerbetoon aan de in februari overleden Paula, wiens all time favoriete boek het was.
Originele titel: Příliš hlučná samota (1976). Ik las de Engelse vertaling omdat de Nederlandse vertaling niet te vinden was.

Het verhaal
Al meer dan dertig jaar houdt de hoofdpersoon zich bezig met het tot enorme balen samenpersen van oud papier (lees: afgedankte of verboden boeken). Dag in, dag uit werkt hij in een keldertje waar alleen de muizen hem gezelschap houden. En af en toe een leuk zigeunermeisje. Verstrooiing tijdens en na het werk vindt hij in de drank, maar vooral in de boeken. Elke dag redt hij er een stuk of wat van de ondergang in zijn pers. Het is dan ook een zeer belezen man. Zijn huis is een boekenmausoleum: zelfs zijn toilet en bed zijn helemaal door geredde boeken ingebouwd. Lol tijdens het werk heeft hij als hij thema-balen maakt: in elke baal van een bepaalde dag een boek van schrijver x, y of z aan de buitenkant. Maar dan doet de mechanisatie zijn intrede.

Het verhaal klinkt simpel, maar het is zo mooi geschreven! Ik geef een paar citaten om een indruk te geven...

(...) because when I start reading I'm somewhere completely different, I'm in the text, it's amazing, I have to admit I've been dreaming, dreaming in a land of great beauty, I've been in the very heart of truth.

(...) my briefcase is full of books and that very night I expect them to tell me things about myself I don't know.

(...) when I hear the books above me plotting their revenge, and I am so terrified by the prospect of having them flatten me and then crash through each floor al the way to the basement, like an elevator, that I prefer sleeping in my chair by the window.

(...) they just went on working, pulling covers off books and tossing the bristling, horrified pages on the conveyor belt with the utmost calm and indifference, with no feeling for what the book might mean, not thought that somebody had to write the book, somebody had to edit it, somebody had to design it, somebody had to set it, somebody had to proofread it, somebody had to make the corrections, somebody had to read the galley proofs, and somebody had to check the page proofs, print the book, and somebody had to bind the book, and somebody had to pack the books into boxes, and somebody had to do the accounts, and somebody had to decide that the book was unfit to read, and somebody had to order it pulped, and somebody had to put all the books in storage, and somebody had to load them onto the truck, and somebody had to drive the truck here, where workers wearing orange and baby-blue gloves tore out the books' innards and tossed them onto the conveyor belt, which silently, inexorably jerked the bristling pages off to the gigantic press to turn them into bales, which went on to the paper mill to become innocent, white, immaculately letter-free paper, which eventually would be made into other, new, books.

Dave Eggers - What is the what

Dave Eggers heeft in What is the what het verhaal van Valentino Achak Deng en zijn lotgenoten opgetekend, vluchtelingen uit Zuid-Soedan. Hoe zijn dorp door regeringstroepen een lesje werd geleerd voor hun opstandigheid, hoe daarbij het dorp grotendeels werd afgeslacht, hoe Achak te voet, als deel van de zgn. Lost Boys of Sudan door Soedan en Ethiopie zwerft en uiteindelijk in een Keniaans vluchtelingenkamp terecht komt. Jaren zit hij daar, tot er een reddende arm vanuit de States wordt uitgestoken: een flinke groep Lost Boys mag zich daar vestigen. Hoe Achak de spil van zijn gemeenschap wordt: bij problemen raadplegen ze hem. Hij is ook een graag geziene spreker: hij is het gezicht van de Lost Boys.

Eggers heeft ervoor gekozen Achak zijn verhaal te laten vertellen aan de mensen die hem in zijn Amerikaanse flat overvallen. Hierdoor word je als lezer steeds heen en weer geslingerd tussen de sterke overlever en de hulpeloos overgeleverde. Jammer. Want die twee zijn niet goed te verenigen in dezelfde persoon. Het haalt bovendien de vaart uit het verhaal. Maar dat de moord op Achaks vriendin min of meer tussen neus en lippen genoemd wordt, is onvergefelijk. Daarom: twee sterren.

Jeffrey Euginides - The marriage plot

The marriage plot is de meest recente roman van Jeffrey Eugenides. Eerder genoot ik van zijn Middlesex en The virgin suicides.

Dit maal speelt het verhaal, dat draait om drie hoofdpersonen, zich op een Amerikaanse universiteit af, begin jaren '80. Als eerste is daar Madeleine Hanna, een braaf meisje uit een rijke familie. Ze studeert Engels en wil graag haar afstudeerscriptie schrijven over 'the marriage plot', het soort verhaal waarin Jane Austen uitblonk en waarin het gaat om het verleiden van je (grote) liefde tot een huwelijk.
En dan zijn er de twee mannen in haar leven: de ingetogen middelbareschoolkameraad Mitch, die dolverliefd op haar is, maar die met lede ogen toeziet dat Madeleine zich verbindt aan de charismatische manisch-depressieve Leonard. Hierop 'vlucht' Mitch met een vriend op een wereldreis, die voor hem, student religiestudies, ook een reis is op zoek naar Grote Antwoorden. En goh, wat is het toch lastig als jonge man begin jaren '80: je hoeft maar te dénken aan een vrouw of je wordt al beschuldigd van seksisme, zoals in een hilarische scène die zich in Parijs afspeelt.
Ondertussen kampt Leonard, die aangenomen is als onderzoeksassistent op een prestigieus laboratorium, met toenemende onzekerheid als gevolg van zijn medicatie en besluit hij op eigen houtje te minderen zodat hij weer de briljante invallen kan krijgen van voordat hij gediagnostiseerd was.

Wat een prachtig boek heeft Eugenides weer weten te schrijven. En ook genoot ik van de beschrijvingen van het universitaire leven in de tijd dat ik daar zelf ook in rond liep :-) Ook hier weer jongeren die kampen met hun (seksuele) identiteit, een thema dat als een rode draad door zijn boeken loopt. En dat die identiteit niet zo eenvoudig te definiëren is. Fijn!

Sebastian Faulks - Birdsong

Birdsong is het eerste deel van een trilogie die de Britse schrijver Sebastian Faulks schreef. De trilogie speelt zich af in het Frankrijk van voor de Eerste Wereldoorlog tot laat in de jaren '80 van de vorige eeuw. In dit eerste deel leren we Stephen Wraysford kennen. De jonge, veelbelovende man moet de Britse textielhandel met die van Frankrijk verbinden. En dus wordt hij naar Amiens gestuurd. Hij woont in bij een textielfabrikant en zijn gezin, waar hij een hartstochtelijke verhouding krijgt met de vrouw des huizes. Ze vertrekken samen maar hun relatie houdt geen stand. Zes jaar later keert Stephen terug naar Frankrijk, als soldaat aan het front. De horror van de loopgravenoorlog verandert zijn leven voor altijd.

Prachtig, indringend, nietsverhullend. Bij de beschrijvingen van de relatie met Isabelle als ook die van de gruwelen van de oorlog wordt de lezer niet gespaard. Toch is het geen tranentrekker. Knap!

Lucretia Grindle - Villa Triste

Ik had ingetekend op Villa Triste van de Amerikaanse schrijfster Lucretia Grindle. Het werd aangeprezen als het ideale vakantieboek. Nu hangt dat er natuurlijk erg vanaf wat voor boeken je graag tijdens vakantie leest maar dat terzijde :-)

Het verhaal
Het verhaal speelt zich afwisselend af in het Florence van 1943-1945 en het najaar van 2006, waardoor de invloed van het verleden op het heden moet worden aangetoond.
Zomer 1943. De fascisten van Mussolini zijn verdreven, het wachten is op de geallieerden. Denkt men. Want met een uiterste krachtsinspanning weten de fascisten, geholpen door de Duitsers, Florence weer in te nemen. Twee zusjes, Caterina en Isabella Commaccio, staan compleet verschillend in het leven. Waar verpleegster Caterina zich het liefst afzijdig houdt en zich opmaakt voor haar aanstaande bruiloft, heeft Isabella zich bij het verzet aangesloten. Zij is fervent bergsporter en wil op onderduikers weg helpen komen door hen door de bergen heen te loodsen. Om door de barricades om de stad heen te komen, vraagt ze haar zusje te helpen. Zo raken ze verzeild in een voor iedereen levensgevaarlijke situatie.
Zestig jaar later moet inspecteur Pallioti (herhaaldelijk "de knapste politieman van Italië en zelfs Europa genoemd, wie zou die vertolken in een verfilming?) de moord op een toenmalige verzetsheld oplossen. Bij zijn onderzoek stuit hij op het dagboek van Caterina. En langzamerhand blijkt hoe de moord op deze Giovanni Trantemento een "logisch" gevolg is van de gebeurtenissen zoveel jaren eerder.

Al vond het eerste deel, waarin Caterina en Isabella geïntroduceerd worden wel erg lang (want o, o, wat ergerde ik me aan de domme-wichterigheid van Caterina, die vond ik weinig geloofwaardig neergezet!) en uitermate traag, naarmate het boek vordert wordt het tempo van het verhaal voldoende opgevoerd om aangehaakt te blijven. Het wordt nooit een pageturner, maar als lekker lui vakantieboek waarbij het niet erg is om wat weg te soezen in de zomerzon kan het prima dienst doen.