vrijdag 29 juni 2012

Margaret Atwood - The Penelopiad



Uit de cassette de met drie deeltjes uit de Canongate Myths-serie: The Penelopiad, waarin het verhaal van de vrouw van Odysseus, Penelope, vanuit háár perspectief wordt verteld door Margaret Atwood.

Penelope trouwt jong met de held in wording. Als de Trojaanse oorlog uitbreekt, wordt Odysseus door zijn makkers meegetroond. Hij blijft twintig jaar weg: na tien jaar weet hij door de list met het houten paard Troje op de knieën te dwingen, daarna kost het hem nog eens tien jaar om de weg naar huis terug te vinden. Onderweg moet hij het gevecht aan gaan met monsters, slaapt hij met godinnen etc etc. Als hij eindelijk terugkomt op Ithaka, treft hij wel honderd jonge mannen aan in zijn paleis, die allemaal de hand van Penelope willen. Penelope houdt hen, trouwe vrouw die ze is, met listen op een afstandje. Odysseus richt een vreselijke slachtpartij onder hen aan, een slachtpartij waarbij ook twaalf van de dienaressen van Penelope aan hun eind komen. Tot zover is het verhaal bekend.

Penelope heeft het allemaal heel anders beleefd en dát beschrijft Atwood: zij moest met hand en tand vechten tegen de aantrekkingskracht die haar nicht Helena op mannen had, ook op de hare... Odysseus laat zich maar al te gewillig meeslepen de oorlog in. En zijn terugreis duurt door slemppartijen en orgieën zo bizar lang. Ondertussen moet Penelope zich jammer genoeg de vrijers van het lijf houden. Daar zet ze haar twaalf trouwe, jonge, mooie dienaressen voor in: zij zijn haar ogen en oren in het paleis en ach, als ze daarvoor hun lichamen aan de vrijers moeten geven, dan is dat jammer maar helaas; het alternatief is Odysseus' oude voedster inschakelen, die Penelope voor geen meter vertrouwt. Penelope moet doen alsof ze Odysseus niet herkent als hij terug keert, zodat hij zijn slachtpartij kan uitvoeren. Maar waarom hij toch die dienaressen af maakt? Ze handelden toch in haar opdracht? Ze kan dat niet voorkomen want ze is door de voedster in haar kamer opgesloten!

Tussen de hoofdstukken in waarin Penelope vanuit het dodenrijk haar verhaal doet, zijn gedichten/gezangen opgenomen, gedeclameerd/gezongen door de dienaressen. Zodat je ook vanuit hun perspectief het verhaal te weten komt.

Al met al een bijzondere ervaring, deze Penelopiad. En toch was ik niet helemaal voldaan. Een schrijfster van de klasse van Atwood had er nog iets veel eigeners van kunnen maken. Niet alleen het perspectief van Penelope kunnen nemen om zo het verhaal te kunnen vertellen, maar ze had er ook een geheel eigen draai aan kunnen geven. Dan had het op de een of andere manier beter in de lijn van de myths-serie gepast.

zondag 24 juni 2012

Harold Pinter - Betrayal



Met twee goede vriendinnen ben ik eind mei naar Sheffield geweest om daar te genieten van Betrayal, en dan met name van John Simm, die daarin de hoofdrol speelde. Van tevoren had ik me totaal niet voorbereid: ik ging om hem te zien, en om een paar dagen in goed gezelschap door te brengen. Ik had dus eigenlijk geen flauw benul van welk toneelstuk we zouden gaan zien. Harold Pinter kende ik natuurlijk wel, van de middelbare school, maar verder?

Het toneelstuk verhaalt in omgekeerde chronologie van een overspelige relatie tussen Emma en Jerry. Emma, de vrouw van de beste vriend van Jerry, Robert. Beginnend een paar jaar nadat de relatie beëindigd is, en eindigend met de start van de affaire.

Wat een verrassing, die avond! Een prachtig toneelstuk, en natuurlijk heel goed geacteerd door John Simm. Een toneelstuk over verraad. Verraad tussen vrienden, binnen relaties, driehoeksverraad.

Heel blij was ik dan ook toen ik de geschreven tekst van het toneelstuk kocht en nog een keer het toneelstuk beleefde, terwijl ik tegelijkertijd de dubbele verraden des te beter ervoer. Prachtig.

In de eerste uitvoering van het toneelstuk, in 1978, zo staat voorin, speelde Michael Gambon, jawel, de man die later Perkamentus speelde in de Harry Potter-verfilmingen de rol van Jerry... Er staat ons dus nog heel wat moois te wachten met John Simm ;-)

Karen Armstrong - A short history of myth



Ik kocht onlangs een cassette met daarin drie deeltjes van de Canongate myths-serie. Het eerste deeltje daarin is een inleiding op de serie, waarin Karen Armstrong een min of meer wetenschappelijke verhandeling houdt over de geschiedenis, de ontwikkeling en de functie van mythes. Mythes daterend uit de prehistorie tot recente mythes. Mythes die dienen om de onbegrijpbare wereld begrijpelijk te maken, om contact tussen het goddelijke en het alledaagse te leggen, om de overgang van kind naar volwassene te begeleiden.
Het was wel even werken voor Elsje! Ik hoop dat het me zal helpen om de rest van de serie een beetje in perspectief te plaatsen, dan is het werken in ieder geval niet voor niets geweest :-)

zondag 17 juni 2012

Doeschka Meijsing - De kat achterna / Tijger, tijger! / Utopia


In deze verzamelaar drie novelles van de begin dit jaar overleden Doeschka Meijsing: De kat achterna, Tijger, tijger! en Utopia. De eerste bleek ik ooit al eens te hebben gelezen, de andere twee waren nieuw voor me.

De kat achterna (1977) is een verhaal over een vrouw die terugkeert naar Nederland na een mislukte relatie met een Canadees. Totaal ontworteld is ze. Dan komt ze bij de tramhalte Eefje tegen, die haar kindertijd getekend heeft. Eerst als concurrent, daarna als hartsvriendin. Tot Eefje ineens het contact verbrak. Wat kan er toch gebeurd zijn? Waar heeft de ik-persoon dat aan verdiend? Al die jaren later worstelt ze er nog steeds mee.

In Tijger, tijger! (1980) heeft de hoofdpersoon een baantje aangenomen waarbij ze orde moet scheppen in de paperassen van (de familie van) een oude dame. Een baantje dat ze heeft aangenomen in een soort hang naar onafhankelijkheid van haar vriendin, de professor, die een aantal maanden naar Berlijn gaat om te doceren. Een snikhete zomer lang zit de hoofdpersoon op de zolder van de oude dame weg te dromen. De "butler" vermoedt dat ze erop uit is om zich in het testament van de oude dame te laten opnemen en gedraagt zich daarom als een soort waakhond. Of vallen er familiegeheimen te beschermen?

In Utopia werkt de ik-persoon aan het samenstellen van een woordenboek. Samen met haar collega Thomas werkt ze al vijf jaar lang aan de letter U, en ik het specifiek aan het woord Utopia. Stapels fiches schuiven ze heen en weer, het werk schiet nooit echt op. Op een dag kondigt Thomas aan dat hij een droomreis wil gaan maken.

Een mooie verzamelbundel van een goede schrijfster. Maar geen schrijfster waar ik heel erg warm voor kan lopen, vrees ik. Het is allemaal zo... zwaar, moeizaam, plakkerig warm. Daar had ik bij Over de liefde ook al zo'n last van.

maandag 11 juni 2012

Dimitri Verhulst - Monoloog van iemand die het gewoon werd tegen zichzelf te praten


Een hoertje in het Senegalese Dakar schrikt zich een ongeluk als op een ochtend haar klant dood blijkt te zijn. De klant waarover ze zich, toen hij niet lekker werd, zo lief ontfermd had. De klant die een beroemd Vlaams wielrenner blijkt te zijn geweest. De klant met wie ze, gezien het feit dat ze geen "gezondheidskaart" heeft, niet mee mocht naar zijn viersterrenhotel en die ze dus meenam naar haar schamel onderkomen. Al snel wordt zij verdacht; want dat de hamburger die Jens gegeten had de boosdoener was, dat kon natuurlijk internationaal niet verkocht worden. Het feit dat ze zijn portemonnee leeghaalde helpt daarbij niet...

Het boekje is vanuit haar perspectief geschreven. Met de bekende snijdende humor van Verhulst. Genieten!

zondag 10 juni 2012

Kate Atkinson - Behind the scenes at the museum


Bij het opruimen van de auto vond ik onder de bijrijdersstoel het boek terug dat ik van haar leende, waar ik direct in de auto al in begonnen was, en het netjes opgeruimd had toen we uitstapten. En het vervolgens totaal vergeten was. Foei!

Gelukkig verzuurt wat in het vat zit niet.

Het verhaal
Ruby Lennox vertelt haar levensverhaal, vanaf de dag van haar conceptie. Of eigenlijk vertelt ze het verhaal van haar familie, door steeds in "tussendoortjes" uitstapjes naar het verleden te maken: ze gaat terug tot haar overgrootmoeder, de ongelukkige Alice, die jong stierf. Haar kinderen worden door de hardvochtige stiefmoeder met harde hand opgevoed. Elke generatie weer zijn de vrouwen ongelukkig met wat het lot hen toebedeelt: overgrootmoeder Alice, grootmoeder Nell, moeder Bunty.

En toch is Behind the scenes at the museum geen treurig boek, in tegendeel! Met de nodige humor weet Atkinson van alle treurigheid een aangename roman te maken. Wat ingewikkelder dan de Jackson Brodie-serie, je moet je hoofd er goed bijhouden om te zien hoe alles in elkaar grijpt, maar zeker een aanrader!

zondag 3 juni 2012

Kate Atkinson - Started early, took my dog


"Started early, took my dog" is het vierde deel in de Jackson Brodie-serie. En weer slaagt Kate Atkinson erin een goed opgebouwd en origineel boek af te leveren.

Jackson is naar Leeds gekomen om onderzoek te doen voor een client. Blijkt er ineens iemand rond te lopen die hem steeds net een stapje voor is. Iemand die potverdorie zíjn naam gebruikt!
Parallel hieraan lezen we het verhaal van Tracy. Vroeger werkte zij bij de politie, maar sinds haar 'pensionering' is ze hoofd beveiliging van een warenhuis. Op een dag ziet zij op een van de monitoren een oude bekende en besluit in te grijpen.
Het derde verhaal is het verhaal van Tilly, een oudere actrice die in een soap speelt. Zij is dementerend en dus regelmatig de kluts volkomen kwijt.

Erg fijn leesvoer dit!