Je met tegenzin door een boek ploeteren en dan ineens verrast worden in het allerlaatste hoofdstuk, dat gebeurt me niet vaak. Zo wel met Elementaire deeltjes van de Franse schrijver Michel Houellebecq.
De roman verhaalt over de twee halfbroers, Bruno, de zichzelf in sex verliezende egocentrist en Michel, de zichzelf in het wetenschappelijk onderzoek verliezende egocentrist. In dat egocentrisme zijn ze, zo lijkt Houellebecq te willen betogen, kinderen van hun tijd (de tweede helft van de vorige eeuw). Vervulling van hun eigen, individuele verlangens is dat wat hen drijft. En daarin gaan ze ver, heel ver. Zo ver dat beiden de liefde van hun leven verliezen.
Het boek is een raar mengelmoesje van een schets van het Frankrijk van die jaren en filosofisch geblaat met een biologisch sausje. Maar vooral veel sex, heel veel _zeer_ expliciete en tot in de kleinste details beschreven sex. En dat kostte mij veel moeite. Ik voelde me aangerand, alsof Houellebecq probeerde zich tussen mijn benen te wringen. Naar. Tig keer heb ik op het punt gestaan het boek weg te leggen. Maar omdat er hier pas een grrl zeer lovend was, heb ik toch doorgelezen. En dan ineens het laatste hoofdstuk! Dat zomaar hier te vertellen zou een enorme verklapper zijn, dus ik ga nu verder zo'n
v
e
r
k
l
a
p
p
e
r
Wat een geweldig eind: de egocentrische mens verdrongen door de kloon, in elkaar geknutseld door broer Michel: de mens bij wie verlangens zijn uitgebannen en die dus niet leeft voor de vervulling ervan. En dus niet meer individualistisch geörienteerd, niet meer egocentrisch is. Wat een vondst!
Al met al zou ik dit geen aanbeveling willen noemen, laat dat duidelijk zijn.
Oorspronkelijke titel: Les Particules élémentaires (1998)
Nl. uitgave De Arbeiderspers
22e druk, 2006
Vertaald door Martin de Haan.
