Robert Hughes - Barcelona, de grote verleidster

Tijdens mijn verblijf in Barcelona, een maand geleden, had ik behoefte aan een alternatieve reisgids. Ik ben er nl. inmiddels zo vaak geweest, dan hoef je de Lonely Planet ff niet meer. Gelukkig kreeg ik voor mijn verjaardag, vlak voor het reisje, een leuk boekje over Barcelona. Uitgegeven in een reeks onder de vlag van National Geographic.

In slechts drie hoofdstukken (175 pagina's) vertelt de Australische Robert Hughes over zijn passie voor Barcelona. Die passie begon toen hij er voor het eerst kwam, 40 jaar geleden.

Een plattegrondje voorin helpt je om de zaken waar Hughes het over heeft terug te vinden, dat is dan ook de enige overeenkomst tussen een gewone reisgids en dit boekje.

Eigenlijk is het een beetje een hapsnap boekje, want Hughes springt van politieke geschiedenis naar eten naar sport naar volksaard naar architectuur naar... Maar is dat storend? Nee, helemaal niet. Want het is net of er iemand naast je zit, die superenthousiast vertelt terwijl je gezamenlijk door de stad slentert. En dan is het meestal ook niet zo'n keurig gestructureerd relaas.

Dit boekje vind ik dan ook een aanrader voor elke Barcelona-ganger, geoefend of niet!

Oorspronkelijke titel: Barcelona, the great enchantress (2004)
Nederlandse uitgave: Rainbow Pocket uit 2006
Vertaler niet vermeld

Carmen Laforet - Nada

Nada is de roman waar de Spaanse schrijfster Carmen Laforet in 1944, op 23-jarige leeftijd, mee debuteerde. Ze won er de prestigieuze literaire Nadal-prijs mee. Daarna schreef ze nog een aantal succesvolle verhalenbundels en romans. In de jaren '60 van de vorige eeuw stopte ze met schrijven en trok zich terug uit het openbare leven. Volgens haar zoon omdat de bekendheid en de steeds terugkerende vragen in interviews haar verveelden. De schrijfster overleed in 2004, en onlangs verscheen de Nederlandse vertaling van haar eersteling.

Het verhaal
'Nada' speelt zich af direct na de Spaanse burgeroorlog van 1936-1939 en beschrijft een jaar uit het leven van Andrea. Zij verhuist dan als 18-jarige naar Barcelona om te gaan studeren. Ze zal bij haar familie in gaan wonen. Maar dat blijkt een bizarre familie te zijn waarin de verschillende mensen elkaar openlijk beledigen en zelfs naar het leven staan. In de loop van het jaar wordt Andrea steeds meer leeggezogen door haar familie en wordt haar studie meer en meer op de achtergrond gedrukt. Toch probeert ze deze situatie te ontvluchten, zich eraan te onttrekken is het eigenlijk meer. Maar dat valt niet mee als je geplaagd door honger en continu op je hoede de wereld tegemoet moet treden.

Het is een bizar en beklemmend verhaal. Maar wel goed geschreven, je kunt je helemaal voorstellen hoe de aan het begin zo levenslustige Andrea totaal ten onder gaat door het leven tussen die haatdragende familieleden. En dat ze daar ook een tik van meekrijgt. Dat ze haar vrienden al net zo gaat bekijken als haar familieleden.

Het nawoord van Vargas Llosa, een Zuid-Amerikaans gevierd schrijver, verbaast me enigszins. Hij veroordeelt de manier waarop Laforet met het thema sex omgaat. Maar daarin is het Spanje van begin jaren '40 van de vorige eeuw niet te vergelijken met Zuid-Amerika. De moraal van die tijd, de veelal superstrenge bewaking van de eer van een meisje en de daarbij verkrampte manier om met lichamelijkheid om te gaan, de heimelijkheid en nieuwsgierigheid naar het verbodene is juist heel goed weergegeven!

Bovendien was het boek van Laforet natuurlijk nooit uitgegeven als zij als vrouw, halverwege de jaren '40, expliciet over sex had geschreven. Dus daar doet Vargas Llosa Laforet mi tekort.

Volgens de Spaanse Wikipedia beweren velen dat Nada autobiografisch is, maar Laforet zelf heeft dat altijd ontkend (hoewel ze wel aangaf dat er autobiografische elementen in haar werk zitten).

Aanrader? Ik weet het niet. Ik was geintrigeerd en omdat het zich in Barcelona afspeelt, een stad waar ik graag kom, kon ik veel plaatsen. Maar het verhaal is tegelijkertijd zo zwaar. Daar moet je maar net tegen kunnen. Omdat ik het zo naargeestig vond, las ik het in horten en stoten. Telkens legde ik het weg, om het een paar dagen later toch weer op te pakken. Want het intrigeert dus wel.

Oorspronkelijke titel: Nada (uitgegeven in 1944)
Vertaald uit het Spaans door Fenny Ebels
Met nawoord door Mario Vargas Llosa
Eerste druk, 2006