Marcel Möring - Het grote verlangen

Het grote verlangen heeft in 1993 de AKO-prijs gewonnen, maar ik had me er niet eerder toe gezet het te lezen. Absoluut ten onrechte want wat is het een práchtig boek!

Het verhaal
Als Sam een jaar of 10 is, komen zijn ouders bij een ongeluk om het leven. Hij en zijn tweelingzus en zijn oudere broer worden apart van elkaar door pleeggezinnen opgevoed. Wanneer Sam 18 is, gaat hij op zoek naar zijn broer, en trekken ze samen een jaar door Nederland. Dan gaan ze samen op zoek naar hun zus. Vanaf die tijd vormen ze een hecht drietal. Vreemd is dat Sam geen herinneringen aan zijn jeugd heeft. Hij leeft op de herinneringen van met name zijn zus, die hij pas op het einde van het boek in twijfel gaat trekken. Heel symbolisch, op de plek waar een boortoren op mysterieuze wijze door de aarde is verzwolgen.

Prachtig thema: het verlangen naar liefde. Kan het verlangen naar ouderliefde gestild worden als die er niet meer zijn? Kan het lichamelijk verlangen naar een ander mens invulling zijn van liefde? Kun je iemand liefhebben die je eigenlijk niet kent? Is liefhebben een keuze of overkomt het je? Of zoals Möring het zelf omschrijft:

'Verlangen. Het gaat om een diep, onontkoombaar verlangen. Uiteindelijk gaat het daarom: verlangen naar de ander, het andere, naar vroeger, naar vader en moeder, naar geweld of seks, maar dat is hetzelfde als vader en moeder, naar eten, naar slaap. Het is geen primaire drift, zoals honger, het is iets spriritueels. Als puntje bij paaltje komt is het de wens om de rust te vinden die je kwijt bent geraakt toen je het huis uit moest en aan de odysssee begon.'

Uiteindelijk is het volgens Möring dus allemaal substituut voor ouderliefde. De argumenten om de stelling te bewijzen heeft hij op een prachtige manier verpakt in een spannend verhaal. Want iemand die geen herinneringen aan vroeger, aan zijn ouders heeft, is die in staat om lief te hebben? Niet dus.

Ja, dit is zeker één van de toppers van 2003!

-----------
'Ze stak haar hand uit en trok aan het touwtje. Het licht zei 'spet'. De muren trokken zich terug in het donker.'
-----------
'Als je je iets probeert te herinneren krijg je altijd waar je niet op zit te wachten.'
-----------
'Zonder geheim bestaat de liefde uit bewegingen.'
-----------
'Heb mij aangleerd van Lisa en Raph te houden omdat ik familie wilde hebben, kan mij niet meer voostellen dat je dat gevoel ook voor iemand anders kunt opbrengen.'
-----------
'Je zei: Alles wil twee zijn. Je liep door de tuinen en de trompet loste op in de nacht en je rook de geur van kamperfoelie en onder de geopende ramen hoorde je mensen praten, het gerinkel van glazen, het zachte spelen van een radio. Dat zei je allemaal. Echt.'
-----------
'Je bent kind, dus je hebt onontkoombaar een vader en een moeder. Goed, ze zijn dood, maar niet echt weg. Alleen: hoe kun je houden van wat er niet is?'

Gabriel García Márquez - El coronel no tiene quien le escriba

Ook las ik deze week een novelle van García Márquez, eerst in het Spaans (el coronel no tiene quien le escriba) en daarna in het Nederlands (de kolonel krijgt nooit post) om te kijken of ik nou alles begrepen had. Nou ja, bijna alles (ik geef toe, met een woordenboek erbij snap je al snel vrij veel). Wel een aardig boekje, maar zó kort dat de karakters nét iets te weinig zijn uitgewerkt. Nee, doe mij toch maar 100 jaar eenzaamheid.

Helene Nolthenius - De afgewende stad

Ik las eerder 'De man uit het dal van Spoleto', over het leven van Franciscus van Assissi en een aantal van Nolthenius' Middeleeuwse detectives. Heerlijk leesvoer!

Maar dit boekje kan er m.i. niet aan tippen. En dat komt door het wat wazige begin, met zijn eindeloze natuurbeschrijvingen, vaag, vaag. Een zoektocht van een oude vrouw naar een verloren gegane beschaving, helemaal geïsoleerd van de rest van de mensheid. Nee, ik moest echt doorzetten, gelukkig had ik de commentaren alhier al even gecheckt anders was het verder ongelezen doorgestuurd, vrees ik. Gelukkig las ik wel door, want daarna werd het beter. Toen herkende ik Nolthenius weer, in de manier waarop ze de relatie tussen de hoofdpersoon en haar o zo goed bedoelende maar o zo bedillerige schoonzus beschrijft. En hoe ze elkaar niet snappen en zich rot ergeren aan elkaar. Juist door de schoonzus komt de hoofdpersoon erachter dat je isoleren van de wereld niet altijd de gewenste verdieping van je leven oplevert... Ik geef het een 7.

-----------------
'Zijn andere hand gaat de startknop te lijf en zijn laatste moorden op de Engelse taal verdwijnen in een voorwereldlijk geratel'
-------------
'(...) en de enige met wie ze in de afgelopen vijftien jaar verstandige gesprekken heeft gevoerd. Gesprekken op één niveau: tegen ieder ander sprak ze naar omlaag, als tegen de hond. Lager: Maj zei nooit iets terug, wat verheffender is dan kletspraat.'

Helene Hanff - Apple of my eye

Deze schrijfster ken je misschien van '84 Charing Cross Road', haar bekendste boek, dat verfilmd is met Anne Bancroft, Anthony Hopkins en Judi Dench?

Het verhaal
De ik-persoon (de schrijfster zelf) wordt gevraagd om een teksten te schrijven over New York, bij foto's die haar nog aangeleverd zullen worden. Zij is benaderd omdat ze al een half leven in de Big Apple woont. Het boek moet een soort reisgids met mooie plaatjes worden. Om de 'facts and figures' op een rijtje te krijgen koopt ze een paar gidsjes over New York en komt er tot haar schrik achter dat ze van de top 10 toeristische attracties niet alleen lang niet alles gezien heeft, maar dat ze er zelfs van één nooit gehoord heeft! Dus maakt ze er een voorjaarsproject van om samen met haar vriendin Patsy in een aantal dagen heel toeristisch New York te 'doen'. En hun belevenissen beschrijft ze zeer humorvol in dit boekje.

Het boekje kreeg ik omdat ik van de zomer in New York was, en veel van de plaatsen die Helene beschrijft heb ik inderdaad gezien, zeker downtown. Het is uit 1977, dus 8wel een tikje verouderd (ik zou het niet als een reisgids aanraden), maar de sfeer van de verschillende wijken is nog steeds zeer treffend beschreven. Gek is dat het WTC ook op hun lijstje staat, waaraan flink wat woorden worden gewijd er nu natuurlijk niet meer staat. Ground zero is eigenlijk niets meer nu dan een enorme bouwput, absurd gewoon...

Conclusie: je moet wel al in New York geweest zijn, maar dan is dit boekje ook een waar feest der herkenning. Bovendien zeer onderhoudend geschreven.